Kolumne
Serijal "Ne zaboravi": Povodom 20-te godišnjice od početka genocidne agresije na Republiku Bosnu i Hercegovinu
DA SE NE ZABORAVI AGRESIJA NA RBIH I GENOCID NAD BOŠNJACIMA
|
|
Autor: Emir Ramić
Objavljeno: 21. May 2012. 04:05:56
| Povodom 20-te godišnjice od početka agresije na Republiku Bosnu i Hercegovinu, genocida nad Bošnjacima i zločinima nad njenim gađanima, web magazin Bošnjaci.Net ekskluzivno objavljuje serijal koji je pripremio profesor Emir Ramić, direktor Instituta za istraživanje genocida Kanada sa sjedištem u Torontu. Serijal objavljujemo pod nazivom „Ne zaboravi“, koji će biti objavljivan svakog ponedjeljka. Serijal je rađen na osnovu pravosnažnih presuda Međunarodnog krivičnog tribunala za područije bivše Jugoslavije, Međunarodnog suda pravde, Evropskog suda za ljudska prava i više nacinalnih sudova. U izradi serijala korišteni su naučno istraživački rezultati Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu, te rezultati istraživanja više naučnih i istraživačkih institucija u svijetu. Posebno je važno naglasiti da će dio ovoga serijala bit postavljen kao stalna postavka u Kanadskom muzeju za ljudska prava. U svim okupiranim mjestima Republike Bosne i Hercegovine i gradovima u opsadi je u periodu od 1992. do 1995. izvršen genocid nad Bošnjacima. Ovdje se navodi samo nekoliko općina u kojima je izvršen genocid. Radi se o općinama – područjima i mjestima najdrastičnijih primjera izvršenog genocida. Redakcija |
| Emir RAMIĆ: Agresija na Republiku Bosnu i Hercegovinu i genocid nad Bošnjacima su isplanirani (intelektualno, ideološki, politički, vojno, ekonomski, medijski, obavještajno, psihološki, itd.), sa jasno postavljenim ciljem, naređeni sa nadležnih političkih i vojnih mjesta i izvršeni planski, sistematski i organizovano. Poznate su države agresori, zatim ideolozi, planeri, naredbodavci, izvršioci i saradnici, te kako su zločini izvršeni i zbog čega su izvršeni... |
- prvo, na Republiku Bosnu i Hercegovinu je izvršena klasična oružana agresija, odnosno zločin protiv mira i sigurnosti čovječanstva, što je po osnovnom shvatanju i definiciji međunarodni oružani sukob i
- drugo, na okupiranim teritorijama nezavisne i univerzalno priznate Republike Bosne i Hercegovine, članice Ujedinjenih nacija, kao i u gradovima u opsadi, nad Bošnjacima je izvršen najteži zločin - zločin genocida.
Riječ je o zločinima koji su nastali na temeljima fašističke ideologije, dvije genocidne politike, dva velikodržavna projekta, dva zajednička zločinačka poduhvata, dva nacionalistička pokreta, dvije agresivne i genocidne strategije, dviju država, zatim dviju, odnosno triju kolaboracionističkih i petokolonaških tvorevina, dvije strane vojske, četiri kolaboracionističke vojne formacije i više drugih oružanih jedinica i grupa, uključujući i strane plaćenike (Ruse, Grke, itd.). Takva fašistička ideologija, politika i praksa genocidnog karaktera je imala za cilj - formiranje velikosrpske i velikohrvatske države na račun samostalne i suverene, historijski trajne i jasno definirane države Bosne i Hercegovine. Cilj tih ideologija, politika i prakse bio je osvajački rat za teritorije, za “životni prostor”, za otimanje tuđe - bosanske zemlje.
Imajući u vidu prethodno navedene bazne postavke, neophodno je, radi historijske istine, podsjetiti na bitne činjenice utvrđene na osnovu izvorne i relevantne dokumentacije:
- srpski nacizam je, za razliku od srpskog antifašizma, ponovo - tokom posljednje decenije XX stoljeća - generirao najteže zločine koji su poznati čovječanstvu;
- srpska nacionalistička elita (politička, intelektualna i crkvena) je, na temelju velikodržavnog projekta Velike Srbije (“svi Srbi u jednoj državi”), devedesetih godina XX stoljeća dovela do unutrašnje krize u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji i razbila zajedničku državu;
- Miloševićevom nacionalističkom politikom i praksom masovnih mitinga i pučističkim metodama smijenjena su u Srbiji, na Kosovu, Vojvodini i Crnoj Gori legalno izabrana rukovodstva i uklonjeni nepoželjni kadrovi;
- Republika Srbija, je revizijom Ustava iz 1974. i donošenjem Ustava od 28. septembra 1990, ukinula autonomije Vojvodine i Kosova i praktično izvršila secesiju (od SFRJ) i preuzela funkcije samostalne, suverene i nezavisne države, čime je sama izuzeta iz pravnog sistema SFRJ, što je po zakonima SFRJ predstavljalo najteže krivično djelo;
- u Crnoj Gori je formiran kolaboracionistički režim;
- ubrzan je proces homogenizacije Srba, posebno u Bosni i Hercegovini;
- Slobodan Milošević je dobio masovnu podršku Srpske akademije nauka i umetnosti, Udruženja književnika Srbije, Srpske pravoslavne crkve, Jugoslovenske narodne armije (JNA od devedesetih godina XX stoljeća nije imala ni jugoslovenski ni narodni karakter), političkih i kulturnih institucija i ustanova, uz, nažalost, masovnu podršku Srba;
- rukovodstvo JNA je prihvatilo srpsku nacionalističku ideologiju i politiku i postalo instrument srpskog velikodržavnog projekta, čiji je zadatak bio da “štiti teritorije sa srpskim življem, naoružava ih i obezbijedi granice buduće zamišljene Jugoslavije”;
- agresija na Republiku Bosnu i Hercegovinu i genocid nad Bošnjacima čine suštinu zajedničkog zločinačkog poduhvata država Savezne Republike Jugoslavije (Srbije i Crne Gore) i Republike Hrvatske, njihovih rukovodstava i brojnih rukovodilaca političkog, vojnog, policijskog i upravnog vrha, te njihovih petokolonaša, kolaboracionista i plaćenika;
- namjera (mens rea) tog zločinačkog čina, utemeljena na srpskom i hrvatskom velikodržavnom projektu, imala je cilj zauzimanje Republike Bosne i Hercegovine kao države, te “konačno rješenje” muslimanskog pitanja - potpuno istrebljenje Bošnjaka ili njihovo svođenje na beznačajnu etničku skupinu. U funkciju tih zločinačkih aktivnosti poslušno su se kao saradnici i izvršioci, stavili servilni petokolonaši iz Bosne i Hercegovine (“Hrvatska Zajednica Herceg-Bosna”, “Republika Srpska” i “Autonomna Pokrajina Zapadna Bosna”) i Republike Hrvatske (“Republika Srpska Krajina”);
- radi ostvarivanja navedenog zločinačkog poduhvata preduzete su sljedeće aktivnosti:
- razbijen je ustavni koncept odbrane SFRJ;
- smanjena i razoružana Teritorijalna odbrana Bosne i Hercegovine i još nekih konstitutivnih elemenata Federacije;
- JNA je od antifašističke i multietničke, “transformisana” u velikosrpsku vojsku;
- obnovljeni su i eskalirali fašistički pokreti - Velikosrpski i Velikohrvatski pokret;
- utvrđeni su metodi, mehanizmi i postupci planiranja i pripremanja zločina;
- postignut je (marta 1991.) načelan dogovor o uništenju države Bosne i Hercegovine između šefova susjednih država (Pakt Milošević-Tuđman);
- omeđavane su granice Velike Srbije i Velike Hrvatske;
- organizovana je i naoružana peta kolona (velikosrpska i velikohrvatska) susjednih država u Bosni i Hercegovini;
- komandovanje na okupiranim teritorijama objedinjeno je u rukama šefova susjednih država - okupacionih sila;
- zauzete su polazne pozicije za agresiju i druge zločinačke aktivnosti, uključujući i genocid nad Bošnjacima;
- agresija na Republiku Bosnu i Hercegovinu i genocid nad Bošnjacima su isplanirani (intelektualno, ideološki, politički, vojno, ekonomski, medijski, obavještajno, psihološki, itd.), sa jasno postavljenim ciljem, naređeni sa nadležnih političkih i vojnih mjesta i izvršeni planski, sistematski i organizovano. Poznate su države agresori, zatim ideolozi, planeri, naredbodavci, izvršioci i saradnici, te kako su zločini izvršeni i zbog čega su izvršeni;
- beogradski, podgorički i zagrebački režimi, na čelu sa Slobodanom Miloševićem, Franjom Tuđmanom i njihovim poslušnicima, planirali su, pripremali i organizovali agresiju na Republiku Bosnu i Hercegovinu i genocid nad Bošnjacima, rukovodili i komandovali izvođenjem agresije; operativno planirali, pripremali, koordinirali, usmjeravali i preko svojih oficira vodili borbene operacije protiv Bosne i Hercegovine; osiguravali živu silu (starješinski i vojnički kadar), kompletnu logističku podršku (tenkove, transportere, helikoptere, artiljerijsko i pješadijsko naoružanje, radarsko-računarska sredstva, minsko-eksplozivna sredstva, municiju, gorivo i mazivo i druge strateške sirovine; sanitetski materijal; zdravstveno osiguranje i svu drugu vojnu opremu, zatim plate i penzije, te tako neposredno učestvovali u izvršenju genocida i dugih oblika zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava. Samo u periodu do 31. decembra 1994. Savezna Republika Jugoslavija je za izvođenje agresije osigurala 89,4% pješadijske, 73% artiljerijske i 95,1% protivavionske municije. Navedene podatke je pravovremeno, još u toku sudskog procesa, posjedovao Međunarodni sud pravde, ali ih, nažalost, kao i mnoge druge krucijalne dokaze o neposrednom učešću i odgovornosti Savezne Republike Jugoslavije u agresiji na Republiku Bosnu i Hercegovinu i genocidu nad Bošnjacima, nije uzeo u obzir;
 |
- agresija na Republiku Bosnu i Hercegovinu je, uz embargo na oružje i humanitarnu politiku Ujedinjenih nacija, Evrope i međunarodne zajednice i međunarodnu strategiju ignoriranja velikodržavnog fašističkog i genocidnog projekta Velike Srbije, bila sastavni dio Miloševićeve državne politike, u čije je ime najveći dio Bosne i Hercegovine okupiran, a Bošnjaci ubijani, protjerivani i odvođeni u konclogore zbog njihove nacionalne, etničke i vjerske pripadnosti i zauzimanja njihove zemlje, pljačkanja materijalnih dobara i druge pokretne imovine, te otimanja i prisvajanja njihovih kuća i stanova i zatiranja tragova kulturnih i civilizacijskih tekovina;
- operacionalizaciju velikosrpske ideologije, politike i prakse u Republici Bosni i Hercegovini je kreirala, vodila i usmjeravala Srpska demokratska stranka Bosne i Hercegovine, na čelu sa ratnim zločincem Radovanom Karadžićem, koju je, nažalost, prihvatio zaprepašćujuće veliki broj Srba. Još više zastrašuje i činjenica da su mnogi Srbi antifašisti iz Drugog svjetskog rata svoj radni i životni vijek na kraju XX stoljeća završili kao fašisti. “Rukovodstvo bosanskih Srba”, tačnije rukovodstvo Srpske demokratske stranke i srpske kolaboracionističke tvorevine u Bosni i Hercegovini (Srpska republika Bosna i Hercegovina/Republika Srpska) bilo je uključeno u zajednički zločinački poduhvat pod direktnim političkim i operativnim vođstvom Slobodana Miloševića, čiji su cilj i namjera bili da se unište Bošnjaci, nacionalna, etnička i vjerska grupa kao takva;
- kolaboracionisti i petokolonaši (veliko)srpskog agresora (politički, vojni, policijski i upravljačko-izvršni potencijal marionetskog režima Republike Srpske) su, pod neposrednim rukovodstvom, organizacijom, komandom, učešćem i podrškom države Savezne Republike Jugoslavije (Srbije i Crne Gore), koja je okupirala preko 70% teritorije Republike Bosne i Hercegovine, učestvovali u genocidu, zločinima protiv čovječnosti i ratnim zločinima nad Bošnjacima, kao i u ratnim zločinima nad drugim narodima;
- fašističko i genocidno rukovodstvo paradržavne i kolaboracionističke tvorevine Republike Srpske, na čelu sa Radovanom Karadžićem, Momčilom Krajišnikom, Biljanom Plavšić i drugima, koju je generirao srpski nacizam i na kostima ubijenih Bošnjaka inaugurirao genocidnu tvorevinu nazvanu republikom, imalo je genocidnu namjeru i genocidni plan o istrebljenju Bošnjaka po kojem je genocid organizovano, ciljno i sistematski činjen i izvršen;
- za istrebljenje Bošnjaka, međunarodnim humanitarnim pravom zaštićene grupe (nacionalne, etničke i vjerske), postojala je genocidna zločinačka namjera i genocidni plan (postoje, popred ostalog, naredbe za izvršenje genocida, uključujući i formiranje konclogora);
- genocid nad Bošnjacima izvršen je u ambijentu agresije na nezavisnu, međunarodno priznatu državu Bosnu i Hercegovinu, članicu Ujedinjenih nacija i putem troipogodišnje okupacije velikog dijela njene državne teritorije. Osuđeni ratni zločinac Biljana Plavšić je na 17. sjednici Skupštine Republike Srpske, održane od 24. do 26. jula 1992, izjavila da je 70% teritorije Bosne i Hercegovine osvojeno. Radovan Karadžić je na 34. zasjedanju Skupštine Republike Srpske, održane od 27. avgusta do 1. oktobra 1993, izjavio: “A sačuvali smo 250.000 mjesta životnog prostora gdje su muslimani živjeli”. Slobodan Milošević je 15. aprila 1994, na sjednici Vrhovnog savjeta odbrane Savezne Republike Jugoslavije, pored ostalog, izjavio: “ … naše snage kontrolišu 72% teritorije” Bosne i Hercegovine.
- genocid nad Bošnjacima je, u skladu sa (veliko)srpskom genocidnom ideologijom, politikom i praksom, a po uzoru na fašizam i nacizam, (iz)vršen u kontinuitetu do kraja 1995, bez obzira na broj likvidiranih, ranjenih, protjeranih, silovanih, itd. Namjera da se Bošnjaci istrijebe postojala je od početka i praktično je provođena u toku cijelog trajanja agresije. Izvršioci genocida, imajući u vidu toleriranje njihovih akata od strane međunarodne zajednice, smatrali su da će via facti doći do legalizacije genocida kao političke prakse;
- srbijansko-crnogorski agresor je na okupiranoj teritoriji Republike Bosne i Hercegovine, posebno na području srpskih strateških prioriteta istočne i sjeverne Bosne, kao i Bosanske krajine, izvršio masovno uništavanje civila, uglavnom Bošnjaka. Najmasovniji pokolji su izvršeni u opštinama sa bošnjačkom većinom (stanovništva) u Podrinju, Bosanskoj posavini, Potkozarju i u dolini Sane, te na području Sarajeva, posebno na dijelu Sarajeva u opsadi, i drugim mjestima u Bosni i Hercegovini;
 Balkanski kasapi: Milošević Tuđman  Crtanje mape  Komadanje |
- skoro sva navedena područja, od Trebinja na jugoistoku, preko Bijeljine na sjeveroistoku, Sarajeva u centralnoj Bosni, do Bihaćke krajine na sjeverozapadu, danas čine Republiku Srpsku (entitet u okviru Bosne i Hercegovine), legalizovanu Dejtonskim mirovnim sporazumom, a koja je, kako se vidi iz podataka, nastala na genocidu i masovnim zločinima;
- genocid nad Bošnjacima u Republici Bosni i Hercegovini je rezultat kolektivne velikosrpske ideologije, politike i prakse istrebljenja Bošnjaka. Samo u sistematskom i planiranom genocidu nad Bošnjacima Bosne i Hercegovine u sigurnoj zoni Ujedinjenih nacija Srebrenici, jula 1995. učestvovalo je (po raznim osnovama i na različite načine), prema rezultatima istraživanja Vlade Republike Srpske, preko 25.000 ljudi;
- načini i sredstva ubijanja žrtava mogu se označiti monstruoznim. Žene, muškarci, djeca i starci ubijani su vatrenim oružjem za direktno djelovanje iz svih vrsta pješadijskog oružja, minobacača, modifikovanih avio bombi, itd, zatim noževima, te posebnim spravama napravljenim i priređenim u tu svrhu. Postoje dokazi da su Bošnjake žive spaljivali, ubijali na zvjerski način, uključujući i čitave porodice, te su tako u nekim masovnim grobnicama otkriveni i identifikovani posmrtni ostaci čitavih porodica;
- “operaciji ubijanja”, uglavnom za četiri dana, s namjerom i prema tačno utvrđenom obrascu, u sigurnoj zoni Ujedinjenih nacija Srebrenici jula 1995. likvidirano je preko 8.000 zarobljenih i zatočenih Bošnjaka Bosne i Hercegovine, zbog toga što su bili muslimani i što su živjeli na teritoriji koju je velikosrpski agresor želio da osvoji i pripoji Srbiji;
- u zauzimanju Srebrenice, sigurne zone Ujedinjenih nacija i izvršenju genocida nad Bošnjacima jula 1995. učestvovale su, pored vojnih i policijskih snaga kolaboracionističke, petokolonaške, fašističke i genocidne tvorevine Republike Srpske, i oružane snage Savezne Republike Jugoslavije (Vojska Jugoslavije i specijalne jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije;
- velikosrpski agresor i njegovi kolaboracionisti su izvršili je masovne zločine u Sarajevu i drugim gradovima u opsadi: u redovima za vodu, hranu, na tržnicama, u školama, bolnicama, na ulicama, u stambenim objektima, za vrijeme sahrana, itd. Samo na širem području Srebrenice od 1992. do 1995. ubijeno je preko 12.000 Bošnjaka. Ukupan broj ubijenih i umrlih na području Sarajeva u toku opsade u periodu od aprila 1992. do decembra 1995, prema rezultatima istraživanja ICTY-a, iznosi 18.889 lica.
U Tuzli je 25. maja 1995. izvršen masakr nad civilima, od čije je granate ubijen 71 civil (između 15 i 25 godina) i ranjeno preko 200. Broj nestalih lica po Međunarodnom komitetu crvenog krsta iznosi 21.621, a po Federalnoj komisiji za nestale osobe 27.734.
Srbijansko-crnogorski agresor izvršio je brojne zločine i nad djecom kao vitalnom skupinom od koje zavisi budući razvoj populacije. Mnoga su djeca ubijena i ranjena. Samo na području Sarajeva u opsadi je ubijeno i umrlo od gladi i hladnoće oko 1.600 djece. Nakon zauzimanja sigurne zone Ujedinjenih nacija Srebrenica, jula 1995, ubijeno je oko 800 djece mlađe od 18 godina, među kojima je oko 400 starosne dobi do 14 godina. Brojne su djevojčice silovane i gledale su kako muče i siluju njihove majke. Na očigled djece zločinci su ubijali, mučili i silovali njihove roditelje, itd. Oduzeli su im dom i djetinjstvo, a mnogima ubili jednog ili oba roditelja.
- agresor je u pojedinim mjestima i područjima prisilno prevodio muslimane u pravoslavnu vjeru. O tome postoje svjedočenja građana iz Kalimanića, Rogatice, Bjelimića, Foče, Kozarca, Semberije i drugih mjesta;
- agresor je opljačkao, porušio, sistematski uništio i izbrisao tragove na oko 1.200 objekata islamske arhitekture, među kojima su brojne džamije, mektebi, tekije, turbeta i druge sakralne građevine, među kojima je i mnogo onih koje imaju neprocjenjivu historijsko-kulturnu, umjetničku i naučnu važnost i koje su nenadomjestive. Istovremeno, srpsko-crnogorski fašisti uništili su ili oštetili više od 500 vjerskih objekata katoličke crkve i nekoliko jevrejskih;
- agresor je opljačkao, porušio i popalio na stotine hiljada stambenih objekata. Procjenjuje se da je uništeno i oštećeno između 60 do 70% ukupnog broja stambenih jedinica u Republici Bosni i Hercegovini. Razoreni su i uništeni mnogi infrastrukturni objekti u oblasti saobraćaja i veza (željeznička i putna infrastruktura, PTT saobraćaj i RTV);
- agresor je opljačkao, razorio i uništio mnoge industrijske objekte, poljoprivredna dobra, hotele, motele i turističke centre, te bezbroj malih zanatskih i trgovačkih radnji u privatnom vlasništvu. Procjenjuje se da je uništeno i oštećeno između 50 do 60% industrijskih objekata;
- velikosrpski zločinci uništili su oko 55% zdravstvenih objekata, čime je iz upotrebe izbačeno na hiljade bolničkih kreveta. Ubijeno je 349 ljekara i drugih zdravstvenih radnika, uglavnom na radnom mjestu (samo na području Sarajeva 47). Uništeno je oko 400 sanitetskih vozila;
- među najtežim rezultatima agresije je i razaranje i uništenje gotovo svih obrazovnih, naučnih, kulturnih i sportskih objekata. Dovoljno je u tom pogledu spomenuti činjenicu da je agresor granatirao i zapalio Nacionalnu i univerzitetsku biblioteku u Sarajevu (zbirku periodičnih publikacija sa više od 30.000 naslova iz svih oblasti nauke i ljudskog života uopće. Periodika je imala blizu pola miliona tomova, a u Vijećnici je bilo i oko 850.000 monografskih publikacija). Agresor je potpuno spalio Orijentalni institut, uključujući arhiv i biblioteku, uništio gotovo sve objekte na kojima su održane XIV Olimpijske igre 1984, te višestoljetno Jevrejsko groblje pretvorio u uporište sa kojeg je danonoćno ubijao civile Sarajeva u opsadi;
- agresor je u gradovima koji su bili pod opsadom, posebno u Sarajevu, onesposobio ili iz upotrebe isključio brojne vodoopskrbne objekte i uskratio vodu, električnu energiju, gas i telefonske komunikacije. Na taj način agresor je namjerno podvrgavao civile životnim uslovima koji su trebali dovesti do njihovog potpunog ili djelimičnog fizičkog uništenja;
- srbijansko-crnogorski agresor i njegovi kolaboracionisti nisu poštovali nikakve ratne konvencije, te su protiv civilnog stanovništva koristili metode i sredstva koji su po svim međunarodnopravnim i humanitarnim pravima i standardima zabranjeni. Tako je protiv civilnog stanovništva, stambenih, privrednih i bolničkih objekata koristio rasprskavajuću i zapaljivu municiju, hemijske otrove, kasetne bombe, snajpere i dr. Iz svih je artiljerijskih oruđa vršio granatiranje po gradovima, naseljima i selima sa pretežno bošnjačkim stanovništvom;
- agresor je sistematski izgladnjivao civilno stanovništvo, posebno u Sarajevu, zatim onemogućavao njihovo liječenje i epidemiološku zaštitu, te onemogućavao UNHCR-u i drugim međunarodnim i lokalnim humanitarnim organizacijama da isporučuju hranu i lijekove. Također, u okupiranim mjestima u kojima je ostao manji broj Bošnjaka i Hrvata agresor ih je otpuštao sa posla, izbacivao iz stanova, uz prethodno prisilno potpisivanje da se odriču svoje cjelokupne imovine, uskraćivao im socijalnu i medicinsku zaštitu i drugo;
- u agresiji na Republiku Bosnu i Hercegovinu agresor je posebno koristio opsadni način ratovanja i neselektivno i nesrazmjerno korištenje sile, što je karakteristično za Sarajevo, Goražde, Žepu, Srebrenicu, Bihać i druga mjesta u opsadi;
- oružane snage Republike Hrvatske (Hrvatska vojska) i njeni kolaboracionisti i petokolonaši - Hrvatsko vijeće obrane - HVO, koji su djelovali pod opštom kontrolom Republike Hrvatske i za njene interese, kao de facto i de iure instrument Republike Hrvatske, koja je vršila opštu kontrolu nad HVO-om, pri čemu se i zločini HVO-a pripisuju Republici Hrvatskoj) su u dolini Rame i Neretve, te u srednjoj Bosni, izvršili brojne zločine nad bošnjačkim civilnim stanovništvom, kao što su: masovni pokolji, uključujući žene i djecu, prisilno protjerivanje i raseljavanje, hapšenja i zatočenja civila u konclogorima i drugim mjestima zatočenja, silovanja, napadi na gradove, te uništavanje sela, vjerskih i drugih civilnih objekata. To je, u skladu sa Tuđmanovim nacionalističkim programom o formiranju “zajedničke hrvatske države u njenim etničkim i povijesnim granicama”, dio smišljene i sistematske politike genocida, koji su HV i pripadnici HVO-a organizirano činili u pomenutim mjestima i područjima.
Takva genocidna politika provođena je u općinama: Stolac, Čapljina, Mostar, Jablanica, Prozor, Gornji Vakuf, Bugojno, Kiseljak, Busovača, Usora, Žepče, Vitez, Travnik i Vareš. Najeklatantniji primjeri masovnih zločina su pokolji u Ahmićima i Stupnom Dolu, gdje su mnogi civili, uključujući žene i djecu, ubijeni i živi spaljeni, a kuće i drugi civilni objekti zapaljivim mecima, granatama i benzinom zapaljeni. Na tom je zauzetom području Republika Hrvatska “imala ulogu okupacione sile i to zbog opšte kontrole koju je imala nad HVO-om, podrške koju mu je pružala i bliskih veza koje je sa njim održavala”. Zbog “opšte kontrole koju je Hrvatska vršila nad HVO-om, imovina bosanskih Muslimana je u trenutku njenog razaranja bila pod kontrolom Hrvatske i nalazila se na okupiranoj teritoriji”; [1]
- oružane formacije Fikreta Abdića, koji se stavio u službu agresorâ, izvršile su brojne zločine protiv civilnog stanovništva i ratnih zarobljenika, posebno pripadnika Petog korpusa Armije Republike Bosne i Hercegovine, kao što su: ubistva, ranjavanja, maltretiranja, posebno u logorima, zatim silovanja, pljačkanje i uništavanje (neselektivno granatiranje) stambenih i drugih civilnih objekata;
- i jedan broj Bošnjaka je, u toku odbrane Republike Bosne i Hercegovine od agresije i biološkog istrebljenja, izvršio određene ratne zločine nad Srbima i Hrvatima, a što obavezuje institucije sistema vlasti da i te zločine moraju procesuirati. Protiv jednog broja takvih pojedinaca su još u toku agresije i genocida preduzete energične mjere krivičnog gonjenja;
- Republika Bosna i Hercegovina, međunarodno priznata država i članica Ujedinjenih nacija, za vrijeme agresije i genocida imala je ogromne ljudske žrtve i materijalna razaranja. Ukupan broj ubijenih, prisilno protjeranih, ranjenih i drugih oblika zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava u Republici Bosni i Hercegovini još uvijek nije konačno naučno utvrđen. Prema dosadašnjim rezultatima raznovrsnih istraživanja samo broj ubijenih se kreće u rasponu od 25.000 do 328.000. [2]
Pored masovnih i pojedinačnih ubistava, izvršeni su i drugi brojni oblici zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava, od kojih ovom prilikom navodimo:
- nekoliko stotina hiljada ranjenih, od čega nekoliko desetina hiljada djece;
- više stotina hiljada zatočenih u preko 650 koncentracionih logora i drugih mjesta zatočenja;
- nekoliko desetina hiljada silovanih i seksualno zlostavljanih žena, djece pa i muškaraca;
- iz svojih domova je, u panici, strahu i haosu, protjerano sa svojih staništa oko 2.200.000 osoba (1.170.000 su izbjeglice i oko 1.030.000 raseljena lica), što čini više od jedne polovine ukupnog stanovništva Republike Bosne i Hercegovine po Popisu od marta 1991;
- 1.370.000 lica je sa teškim psihičkim povredama;
- velikosrpski agresor je u gradovima pod opsadom i sigurnim zonama Ujedinjenih nacija, kao i mnogim naseljima u blizini fronta, nametnuo takve uslove života koji su imali za cilj potpuno ili djelimično uništenje ciljne grupe;
- više desetina hiljada (lica) je, zbog teških uslova agresije i genocida, umrlo usljed povećanog mortaliteta stanovništva;
- više desetina hiljada (lica) je, zbog teških uslova agresije i genocida, bitno i značajno smanjeno usljed odsustva prirodnog priraštaja stanovništva;
- 440.000 izbjeglica nije se ni nakon 16 godina vratilo u zemlju.
Sistematski obrazac u nasilnom preuzimanju vlasti; počinjeni zločini; razmjere i obrazac napada; njihov intenzitet; veliki broj ubijenih Bošnjaka; protjerivanje, deportacija i okrutno postupanje prema njima u koncentracionim logorima i drugim mjestima zatočenja, te ciljni napadi na osobe ključne za njihov opstanak kao grupe (istaknute intelektualne, političke i duhovne ličnosti, te imućne Bošnjake) nedvosmisleni su dokazi o namjeri i izvršenom genocidu nad Bošnjacima. Nažalost, bosansko-hercegovački muslimani su na kraju XX stoljeća djelimično istrijebljeni. U mnogim mjestima, gdje su stoljećima živjeli, danas ih više nema ili su tamo, nažalost, simbolično prisutni, egzistirajući i vegetirajući kao biološka bića, koja ne predstavljaju nikakav ni društveni niti politički faktor, te su oni faktički samo statistički broj.
- genocid nad Bošnjacima se i dalje uporno prikriva, minimizira, relativizira, osporava, poriče i negira, uključujući i presude međunarodnih (ICTY i ICJ) i nacionalnih (Savezna Republika Njemačka i Bosna i Hercegovina) krivičnih sudova, kao i rezultate Komisije za istraživanje događaja u i oko Srebrenice od 10. do 19. jula 1995. Vlade Republike Srpske i Radne grupe za provođenje zaključaka iz konačnog Izvještaja Komisije za istraživanje događaja u i oko Srebrenice od 10. do 19. jula 1995.;
- permanentno i kontinuirano se izjednačavaju žrtve genocida i njihovi izvršioci (zločinci), što je nedopustivo (sve više se govori samo o ratnim zločinima na svim “stranama”, čime se genocid i drugi oblici zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava reduciraju samo na ratne zločine, što najblaže rečeno duboko vrijeđa istraživače ovih zločina, a pogotovo žrtve genocida) i na sasvim pogrešan način se unaprijed, bez ikakvog istraživanja, daju kvalifikacije o tako značajnom pitanju, kao što je karakter zločina, a što ne odgovara činjeničnom stanju i u suprotnosti je sa relevantnom dokumentacijom;
- svjedoci smo nažalost, sve prisutnije pojave manipulisanja žrtvama genocida u Bosni i Hercegovini na kraju XX stoljeća, posebno brojem i statusom žrtava (umjesto civil i borac, koriste se pojmovi civil i vojnik), pri čemu se naročito aktivno angažuju kvazi-istraživači. Nosioci manipulacija su različiti i raznovrsni, kako pojedinci, tako i grupe, razna udruženja, ustanove i drugi čiji su interesi i ciljevi vrlo različiti i teško ih je artikulisati, otkriti, identifikovati, utvrditi i konstatovati na jedinstven način. Mi ih identifikujemo kao nedobronamjerne, tendenciozne i kontraproduktivne sa mogućim i veoma teškim, dugoročno štetnim implikacijama po Bosnu i Hercegovinu kao državu i sve njene građane, bez obzira na nacionalnu, vjersku ili političku pripadnost. Osnov za ovu kvalifikaciju proizilazi iz činjenice da se tzv. istraživanja ne organizuju i ne realizuju na naučnoj osnovi i naučno utvrđenoj proceduri, kojom se propisuje odvijanje procesa, od istraživačke ideje do konstituisanju rezultata naučnog istraživanja i njihove eventualne primjene u naučnoj i društvenoj praksi. Opšte je poznato da postoji samo jedna istina, a da je cilj nauke naučna istina do koje se upravo dolazi primjenom naučnih metoda;
- krivično gonjenje i procesuiranje genocida i drugih oblika zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava pred sudovima u Bosni i Hercegovini se najblaže rečeno, kontinuirano opstruira pri čemu su na sceni snage koje, umjesto težine zločina, karaktera, statusa i broja žrtava, predmete biraju po nacionalnoj pripadnosti žrtava, radi izjednačavanja i izbalansiranja zločina među tri naroda (Bošnjaci, Srbi i Hrvati) i proglašavanja žrtve genocida - zločincem i da pored ostalog, kroz krivičnu proceduru izmijene karakter “sukoba” i karakter zločina u Bosni i Hercegovini, kako bi međunarodni oružani sukob, odnosno agresiju, prekvalifikovali u građanski rat, a zločin genocida u “etničko čišćenje”;
- planeri, naredbodavci, učesnici, pomagači, saučesnici i izvršioci genocida su u velikosrpskoj ideologiji, politici i praksi najveći heroji u srpskom narodu (u nauci, kulturi, umjetnosti, obrazovanju), koji i danas nekažnjeno žive i rade, uživajući, nažalost, u rezultatima genocida i ismijavajući žrtve tog zločina;
- srpski narod i njegova politička i naučna elita nisu se distancirali od izvršenog genocida, a kamoli da se žrtvama izvine i (za)traže oprost i pruže ruku pomirenja. Umjesto toga, oni u kontinuitetu negiraju genocid i odgovornost za zločine prebacuju na žrtvu genocida, te izmišljaju i falsifikuju historijske činjenice, kao što je pored ostalog i “teza” da su legalni organi vlasti Republike Bosne i Hercegovine protjerali Srbe sa područja Sarajeva, uključujući i “više od 650 univerzitetskih profesora i asistenata”;
- entitet Republika Srpska je genocidna tvorevina velikosrpskog nacizma, odnosno države Savezne Republike Jugoslavije /Srbije i Crne Gore (Republika Srpska je nasljeđe genocida - ona je nacional-socijalistička/nacistička genocidna tvorevina), nastala na teškim kršenjima međunarodnog humanitarnog prava, obilježena i natopljena, uglavnom, bošnjačkom krvlju, te omeđena i prekrivena brojnim masovnim grobnicama i koncentracionim logorima, u kojoj legalno djeluju fašističke organizacije. Političko rukovodstvo i druge strukture Republike Srpske, u skladu sa velikosrpskom genocidnom ideologijom, politikom i praksom, falsifikuju historijske činjenice i negiraju genocid nad Bošnjacima, te na sve moguće načine opstruiraju jačanje države Bosne i Hercegovine i konstantno sprovode politiku secesije, uništavanja i uništenja države Bosne i Hercegovine;
- Dejtonski sporazum je legalizovao velikosrpsku nacističku ideologiju, politiku i praksu, genocidnog karaktera. On je, pored ostalog, promijenio i ime međunarodno priznate države (Republika Bosna i Hercegovina), isključivši iz njenog naziva riječ Republika, dodjeljujući ga zločincima kao nagradu za izvršeni genocid. Iz struktura entiteta Republike Srpske nisu odstranjene snage koje su učestvovale u agresiji i genocidu, uključujući i u genocidu nad Bošnjacima u i oko sigurne zone Ujedinjenih nacija - Srebrenici, jula 1995, što potvrđuju rezultati istraživanja Vlade Republike Srpske, kao što je to bio slučaj sa izvršenom denacifikacijom u Njemačkoj nakon Drugog svjetskog rata, pa su one ostale politički aktivne i danas otvoreno uništavaju državu Bosnu i Hercegovinu.
Ovo su samo najosnovnije činjenice, duboko urezane u svijest svih preživjelih žrtava genocida i drugih oblika zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava i utkane u aktuelnu surovu društvenu stvarnost, na kojoj se po svaku cijenu u raznim oblicima nastoje održati (živim i legalnim) nacistički projekti, koji, pored ostalog, impliciraju trajnu nestabilnost u Bosni i Hercegovini, osporavaju političko-pravni i državni kontinuitet, suverenitet i nezavisnost Bosne i Hercegovine, negirajući mogućnost održanja, razvoja i unapređenja kvaliteta zajedničkog života, čime se najozbiljnije dovode u pitanje univerzalne ljudske vrijednosti, slobode i prava, civilizacijske i kulturne tekovine.
Nastavit će se!
* Izlaganje je zasnovano na najrelevantnijim naučnim i empirijskim izvorima.
* ICTY, Pred Pretresnim vijećem, Tužilac protiv Tihomira Blaškića, Presuda, 3. mart 2000, par. 149.
* Detaljnije o tome vidi: S. Čekić, Istraživanje žrtava genocida sa posebnim osvrtom na BiH: Naučno-teorijska i metodološko-metodska pitanja i problemi, Sarajevo, 2007. Studija je 2009. objavljena i na engleskom jeziku
Fussnote:
1]ICTY, PRED PRETRESNIM VIJEĆEM, TUŽILAC PROTIV TIHOMIRA BLAŠKIĆA, PRESUDA, 3. mart 2000, par. 149.
2]Detaljnije o tome vidi: S. Čekić, ISTRAŽIVANJE ŽRTAVA GENOCIDA SA POSEBNIM OSVRTOM NA BOSNU I HERCEGOVINU: Naučno-teorijska i metodološko-metodska pitanja i problemi, Sarajevo, 2007. Studija je 2009. objavljena i na engleskom jeziku (RESEARCH OF GENOCIDE VICTIMS, WITH A SPECIAL EMPHASIS ON BOSNIA AND HERZEGOVINA : Problems and Issues in Scientific Theory, Methods and Methodology).
Dossier: Emir Ramić, serijal: Da se ne zaboravi genocid!
