Autor: Božidar Proročić

Veoma su teške posljedice tridesetogodišnjeg jermensko-azerbejdžanskog vojnog konflikta, protjerivanja Azerbejdžanaca iz njihovih iskonski istorijskih zemalja – Nagorno-Karabaha i sedam susjednih regiona, kao i sprovođenja etničkog čišćenja.

Jermenija je više puta, pod raznim izgovorima, u okviru pregovaračkog procesa pod pokroviteljstvom Minske grupe OEBS-a, odlagala rješavanje konflikta, ignorisala je primjenu četiri rezolucije Savjeta bezbjednosti UN-a koje zahtijevaju neodložno, potpuno i bezuslovno povlačenje jermenskih oružanih snaga sa okupiranih teritorija. Tako je održala svoj povoljan status kvo, nastavila je da eksploatiše okupirane teritorije bogate prirodnim resursima, da tamo obavlja ilegalne ekonomske aktivnosti i vrši nezakonito preseljenje u ovaj region, što predstavlja grubo kršenje međunarodnog prava, uključujući Ženevske konvencije iz 1949. godine.

Novo rukovodstvo Jermenije izašlo je sa sloganima koji pozivaju na otvorenu agresiju, a tišina međunarodne zajednice odvezala je ruke agresoru koji je nastavio da pojačava vojne provokacije.
Na sve ovo je detaljno skrenuo pažnju svjetske zajednice predsjednik Ilham Alijev tokom svog govora na 75. zasijedanju Generalne skupštine UN-a.

Kao odgovor na vojne provokacije koje su oružane snage Jermenije preduzele protiv azerbejdžanskih naselja i civila, Azerbejdžan je sproveo kontraofanzivnu operaciju prisiljavanja agresora na mir, koristeći pravo na samoodbranu u skladu sa članom 51 Povelje UN-a. Azerbejdžan se istovremeno bori za svoje rodne zemlje i isključivo na svojoj teritoriji, svojom snagom, bez ikakve spoljne podrške.

Jermenija je počela da granatira ne samo azerbejdžanske vojne položaje, već je i namjerno počela pucati na civile i civilna mjesta iz teške artiljerije. Kao rezultat takvih napada umro je 91 civil, uključujući 11 djece, a više od 400 ih je ranjenih. Oko 3000 stambenih zgrada i civilnih objekata, uključujući vrtiće, škole, bolnice itd. uništeno je ili ozbiljno oštećeno. Pored toga, naftovodi, koji igraju važnu ulogu u evropskoj energetskoj sigurnosti, našli su se na udaru.



Granatiranje gusto naseljenih gradova Gandža i Barda, smještenih daleko od zone borbenih dejstava, predstavlja manifestaciju neljudskih akcija Jermenije protiv azerbejdžanskog civilnog stanovništva, dok su korišćene kasetne bombe i balističke rakete zabranjene međunarodnim pravom. Kao rezultat, ubijeno je 47 civila, a više od 200 ranjeno. Izdajnički napadi su izvršeni tokom dogovorenog prekida vatre iz humanitarnih razloga.

Generalni sekretar UN-a i Evropska unija izdali su izjave u kojima su osudili napade na naseljena područja, proglasili apsolutnu neprihvatljivost i pozvali na okončanje granatiranja civila i objekata. Međutim, ignorišući pomenute pozive i međunarodne norme, Jermenija ne prestaje pucati na civilno stanovništvo, a kao rezultat nastavljenih raketnih napada na mnoge gradove u Azerbejdžanu, broj ubijenih i ranjenih civila raste.

Istovremeno, Jermenija, nanoseći raketne udare na Azerbejdžan sa svoje teritorije, nastoji da proširi geografiju sukoba i uključi treće zemlje u neprijateljstva.

U cilju sprečavanja ove krvave aktivnosti, Jermenija mora odmah da primijeni rezolucije Savjeta bezbjednosti UN-a i druge slične odluke vodećih međunarodnih organizacija poput OEBS-a, Savjeta Evrope, Evropskog parlamenta i Pokreta nesvrstanih, kao i da primijenjuje međunarodno pravo u cjelini kako bi obnovila pravdu.

U skladu sa izjavama predsjednika Ilhama Alijeva, Azerbejdžan, uprkos svojoj jasnoj prednosti na bojnom polju, ne želi krvoproliće i, u ime spašavanja života, podržava mirovne pregovore s ciljem postizanja političkog rješavanja konflikta.

Međunarodna zajednica mora podići svoj glas kako bi obnovila pravdu, mir i spokoj i spriječila ratne zločine i zločine protiv čovječnosti.

---

Autor je spec. savjetnik u Kulturno-Ekonomskom centru

---

Azerbejdžana