Dr. Dragan Skobalj i dr. Mehmed Meta Dio učesnika okruglog stola Mulić, Richard, Saitović

Teme:
Obnovljivi izvori energije (OIE), energetika i održivi razvoj, zatvaranje nuklearki u Evropi, svjetske projekcije OIE do 2050., poreske olakšice u očuvanju životne sredine, značaj vode, IT programi za projekte zelene energije, energetska efikasnost, energetska sigurnost, biomasa, energija sunca, energija vjetra i drugi potencijali u Srbiji za čistu energiju, privreda, ekologija.

Na skupu UN o klimatskim promjenama, održanom u maju 2011. u Abu Dabiju, zaključeno je da bi do 2050. obnovljivi izvori energije, poput sunčeve i energije vetra, mogli zadovoljavati i do 80% potreba za energentima u svijetu čime bi se značajno pomoglo suzbijanje promjene klime.

Na Okruglom stolu ”Održivi razvoj OIE”, pored profesora i studenata Unverziteta, prisustvalo je više članova raznih institucija, nevladinih organizacija, istraživači, profesori srednjih škola i drugi.

Uvodno predavanje je održao prof. dr. Dragan Škobalj, koji i otvorio diskusiju.
Pored njega govorili su, doc. dr. Mirsad Nuković, koji je ujedno bio i medijator, zatim prof. dr. Šefket Krcić, doc. dr. Šemsudin Plojević, dr. Enis Ujkanović, prof. dr. Mehmed Meta, prof. Dr. Suad Bećirović, dr. Jusuf Nuković, Rifat Hodović, mr. Richard Shoti, inženjer građevine Zećirović, mr. Izet Mulić, i mnogi drugi koji su se uključivali u diskusiju.

Prof. dr. Dragan Škobalj je između ostalog govorio o energetskoj sigurnosti, te da li su obnovljivi izvori energije skupi? Povratak uglja(?), zatim: Problemi snabdijevanja Evrope energijom i njihovo rješavanje, gdje je naveo:

„Struja značajno poskupljuje, zelenoj energiji se pružaju nove šanse, ali ugalj postaje još ozbiljniji oslonac. Poslije odluke Njemačke o ukidanju osam nuklearnih elektrana instalisane snage 35.000 MWe cijena struje u Evropi porasla je za 10 %.
Može jasno da se uoči da je Njemačka nedavnim oštrim "nuklearnim rezom", odnosno isključenjem osam nuklearnih elektrana i najavom skorog prekida rada preostalih devet, izazvala veliku pometnju pa čak i otvoreno negodovanje u Evropi. Odlučivši da će Njemačka napustiti nuklearnu energiju do 2022. godine i zamijeniti je novim i ekološki prihvatljivijim tehnologijama, kancelarka Angela Merkel je poslala snažnu poruku energetici, ne bi li se ona što prije pripremila za nove vannuklearne tehnologije. Njemačka koja proizvodi u nuklearnim elektranama gotovo četvrtinu električne energije (ukupno instalisana snaga elektrana iznosi 280.000 MWe), posjeduje sedamnaest nuklearnih elektrana od kojih je već isključeno osam najstarijih. Do 2021. godine narednih šest, a godinu dana kasnije i tri preostale....“

O mogućnosti korišćenja energije vjetra u Srbiji je istakao:
„Vjetar je po mnogim tumačenjima vid sunčeve energije, jer je i strujanje vazduha posledica različitog zagrevanja pojedinih delova atmosfere i površine zemlje, odnosno transformacija sunčevog zračenja u kinetičku energiju vazduha. Energija vetra se koristi već hiljadama godina za dobijanje mehaničke energije, ali tek nastankom „energetske krize“ dobija na značaju kao mogući izvor energije.

Osnovni razlog za njegovo korišćenje su karakteristike energije vetra (brze promene snage, neprevidivost promene brzine, mogućnost pogona za vreme malih brzina, veliki raspon brzine u toku dana, godine, itd.). Osim toga, nije moguće iskoristiti ukupnu kinetičku energiju vazduha, jer vazduh mora i dalje strujati da bi načinio mesto onome koji tek nailazi, tako da je merodavna samo razlika brzina ispred i iza aerogeneratora (zbog toga je aerodinamički moguće iskoristiti samo 16/27 kinetičke energije vetra) ako su V(m3/s) zapremina vazduha koji struji u jedinici vremena, ρ(kg/m3) gustina vazduha, a v(m/s) brzina tog vazduha, snaga tog strujanja iznosi:

Ps = 0,5 • V • ρ • v2 (W)

odnosno usvajanjem konstantne vrednosti za gustinu vazduha (1,25 kg/m3), i definisanjem zapremine kao površine A (m2) upravne na vetar i brzine dobija se:

Ps = 0,625 • A • v3 (W)

Najvažniji parametar za dobijanje snage je brzina vetra, koja se menja u vremenu i prostoru po zakonostima turbulentnog strujanja atmosfere u vrlo širokom opsegu. Promene snage su još brže, jer se menjaju o trećem stepenu brzine, tako da je neophodna procena lokalnih vetro-energetskih potencijala. Struktura i statističke karakteristike promene brzine vetra zavise u velikoj meri od morfologije terena, nadmorske visine, visine iznad tla, urbanizovanosti terena, šumovitosti i dr. Radi ilustracije u tabeli 1, date su mogućnosti dobijanja električne energije iz standardnog vetrogeneratora srednje veličine, snage 55 kW, zavisno od vrste terena i visine stuba na kome je vetrogenerator montiran u predelu prosečnog vetroenergetskog potencijala....“
Doc. dr. Mirsad Nuković predstavio je softver RETscreen za implementiranje projekata čiste energije koji je obezbedila vlada Kanade potpuno besplatno, i koji se može dawnloadovati sa Interneta:
„Programski alat RETScreen:
www.retscreen.net


- Koristi ga više od 250.000 ljudi u 222 zemlje sveta
- Dostupan je na 35+ jezika što pokriva više od 2/3 svetske populacije
- Uvršten je u nastavni program na više od 270 univerziteta i viših škola širom svijeta

Na svjetskom nivou, RETScreen je direktno zaslužan za korisničke uštede u vrijednosti od preko 5 milijardi dolara, a očekuje se da će do 2013. godine ova cifra porasti na preko 8 milijardi dolara.
Objezbeđivanjem čiste energije, RETScreen posredno doprinosi smanjenju emisije štetnih gasova-procjenjena vrijednost redukcije do 2013. godine iznosi 20 miliona tona godišnje.
Do 2013. godine procjenjuje se da će RETScreen u cijelom svijetu pomoći i podstaći postavljanje najmanje 24 GW kapaciteta čiste energije u vrijednosti od odprilike 41 milijarde dolara.“

Prof. dr. Šefket Krcić, osvrnuo se na pranačelo vode, i značaju vode kao resersu za održivi razvoj.

„Miletska škola je naziv učenja tri grčka filozofa koji su bili iz grada Mileta, koji se nalazi na zapadnoj obali Male Azije.
Ta tri filozofa jesu: Tales, Anaksimen i Anaksimandar. Ova trojica jonskih filozofa uveli su nova mišljenja koja su bila u raskoraku sa tada prevlađujućim gledištima o nastanku i strukturi sveta, u kojima su prirodne pojave objašnjavane poglavito delovanjem antropomorfnih božanstava. Miletska škola ponekad se razlikuje od pojma "jonski filozofi", koji uključuje i druge mislioce iz Jonije, kao što je, na primjer, Heraklit.

Teorija prirode
Ono što je zajedničko trojici Milećana (Miletska škola je naziv učenja tri grčka filozofa koji su bili iz grada Mileta, koji se nalazi na zapadnoj obali Male Azije. Ta tri filozofa jesu: Tales, Anaksimen i Anaksimandar) jeste to što su oni prvi postavili pitanje o prauzroku, pranačelu svijeta, iz koga je stvoren savkosmos i koji je izvor života, te što su sva trojica na to pitanje dali odgovor koji danas smatramo konzistentno monističko-materijalističkim. Tales je smatrao da je to voda, ali kako je tim putem bilo nemoguće objasniti neke pojave (na primjer, vatru i to zašto se voda nikada ne iscrpi u sebi), Anaksimandar je za pranačelo svijeta odabrao jedan neodređen, vječan i beskrajan element koji je nazvao apejron. On je smatrao da, ako je svaki od tri tzv. osnovna elementa (voda, vatra i zemlja – vazduh je dodao tek Anaksimen) suprotstavljen prema druga dva elementa, i ako se oni međusobno isključuju, onda nijedan od njih ne može predstavljati stabilan i istinski materijalni bitak. Prema tome, mora postojati neki drugi element iz koga nastaju svi drugi elementi, i koji predstavlja "prvobitniji" element od ostalih.

Poreklo vode na Zemlji
Masa okeana na Zemlji, što odgovara masi sve vode na planeti, je samo mali deo (~0.02%) ukupne mase planete. Ipak, postojanje okeana je dovoljno da da najupečatljiviji opis planeti Zemlji i na taj način je odvaja od ostalih planeta Sunčevog sistema. Ipak, pitanje porijekla vode na Zemlji, odnosno zašto na Zemlji postoji mnogo više vode nego na drugim planetama, nije razjašnjeno.
Postojanje dovoljne količine vode u tečnom stanju je ključno za nastanak i evoluciju života. Osnovna pitanja oko porijekla vode su: 'Kada su okeani formirani?' i 'Odakle se pojavila tolika količina vode?'...“
Poslije i drugih zanimljivih tema i diskusije donijeti su zaključci i najevljen je sljedeći skup na temu „Odlaganje komunalnog otpada“.