Na Vezirovoj bradi, planini iznad Gusinja, tačnije na Ćafi (prevoju) Brade, nalazi se nekoliko kamenih mezara (i ostataka kamenih ploča kojima su bili prekriveni) koje narod naziva "svatovsko mezarje / groblje". Taj naziv se sreće i u spisima onih koji su ranije obilazili Prokletije.

Širom Balkana pominju se "svatovska groblja" i razne priče i legende o njima, koje su često svuda istovjetne.

U objašnjenju tog termina stoji da „svatovska groblja“ označavaju zapuštena, nepoznata, stara groblja ili pojedine nadgrobne spomenike, uglavnom kamene, za koje narod ne pamti vrijeme nastanka i umrle koji su u njima sahranjeni, te da usmena predanja o „svatovskim grobljima“ kazuju da su to grobovi svatova koji su se nekada davno susreli, međusobno sukobili i izginuli (što je stari paleobalkanski običaj).

Prema navodima velikog broja istraživača "svatovska groblja" su zapravo nekropole stećaka - bogumilski grobovi, grobna mjesta pripadnika "crkve / vjere bosanske".

U mnoštvu naučnih radova, za termin "svatovsko groblje" stoji objašnjenje da se radi o bogumilskom groblju, i da narod uglavnom stećke naziva tako.



Pored toga, i u bošnjačkim epskim pjesmama "svatovsko groblje" je nekropola stećaka.

Jedan dio istraživača "svatovska groblja" definiše kao "stara ilirska groblja" i "ilirske gradine".

Dalje, V. Palavestra navodi da su hronološki to najčešće srednjovjekovne nekropole XIV – XV vijeka ili manja muslimanska groblja iz raznih perioda osmanske vladavine na prostoru Balkana.

Otuda, neki "svatovsko groblje" dovode u vezu sa učenjima mevlevijskog derviškog reda.



Kako piše A. Hadžimuhamedović, „svatovsko groblje“ se vezuje za snažnu ulogu mevlevija u širenju islama u Osmanskom carstvu. Naime, dan polaganja u grob tijela Dželaludina Rumija, hazreti Mevlane, obilježava se 17. decembra kao nevjestina noć, kao noć radosti, Šebi Arus. Groblja šehida, u toj tradiciji, označavaju se kao groblja slavljenika – svatovska groblja. U tom nazivu sadržan je odnos prema smrti.

Vezirova brada je jedan od najbogatijih gusinjskih predjela u pogledu prirodnih vrijednosti, a krije u sebi i bogatstva u kulturno-istorijskom i duhovnom pogledu (što još uvijek nije sistematski istraženo).

Ovaj lokalitet je jedan dio tog bogatstva.



Pratite blog NP "Prokletije".