Jedna od najvećih značajnosti Prokletija u pogledu kulturno-historijskog nasljeđa jesu praistorijski crteži - uklesani na kamenoj ploči podno vrha Popadija (2057 mnv).

Ovi crteži se uglavnom letimično pominju, sa oskudnim podacima. Pominjani su i u nekim novinskim člancima, u formi kratkog osvrta i navođenja njihovog postojanja, sa vrlo malo teksta (i bez realnih fotografija).

Ova gravura, prema nekim navodima, potiče iz srednjeg bronzanog doba, oko 600 godina prije nove ere. Prema tvrdnjama arheologa Branka Mijovića, crteži pripadaju postpaleolitskoj (neolitskoj) umjetnosti Balkana. Kako se navodi, crteži prikazuju borbu muškarca i žene sa vukom koji je napao dijete, ili je samo crtež majke i djece.



Na temelju toga, ovaj uklesani "primitivni crtež majke sa djecom" nazvan je Magna Mater - Velika Majka (u većini drevnih mitologija Velika Majka - koja je štovana-simbolizira zemlju, nebo i plodnost kao poznati ženski simbol vlasti nad životom. Velika Majka bila je prikazivana kroz razne simbole i znakove).

Crtež na kamenoj ploči na Prokletijama, prema nekim poznavaocima, predstavlja pračovjeka i vuka.

Ono što je sigurno, radi se petroglifima - crtežima stvorenim duborezom, graviranjem po površini kamenja ili stijena, kako bi se dobila umjetnička obrada kamenih formi. Motivi najstarijih petroglifa mogu prikazivati svakodnevni život praistorijskog čovjeka, a često su predstave solarnih simbola.



Na petroglifima ljudske figure mogu imati i simboličko značenje. Prema simbolici, ljudske figure su antropomorfni prikazi Sunca. Noge i ruke predstavljaju četiri godišnja doba. Glava je Sunce ljetne dugodnevnice (prvi dan ljeta), a krug u dnu vertikale je Sunce zimske kratkodnevnice (prvi dan zime).

Crteži ovakvog tipa (petroglifi) nalaženi su i u drugim krajevima svijeta, te utvrđeno je da su rađeni od praistorijskih, najčešće neolitskih ljudi. Bili su važan oblik simbola prije pronalaska pisma, te služili u svrhu komunikacije zavisno o kulturi i mjestu.



Prema arheologu i antropologu K. Obšustu, koji je ove godine posjetio Prokletije, i najavio ponovni dolazak tokom 2019., kamena struktura podno Popadije ima monolitan oblik i na osnovu ikonografskih odlika i oblika same stijene iznio je tvrdnju da se radi o nekoj formi malog megalita sa gravurama, koji predstavlja materijalni ostatak plemenskih zajednica koje su očigledno naseljavale ovaj prostor i koje su ostavile njima izuzetno značajan spomenik (moguće religijski) koji bi se mogao tumačiti i kao simbol određenog plemena - iz čije bi se ikonografske sheme postojećeg crteža možda mogao isčitati određeni kult ili način vjerovanja, a možda i potencijalni ritualni i religijski karakter.



Ova značajnost, koja se nalazi na prostoru Nacionalnog parka Prokletije, još uvijek nije dovoljno prepoznata kao takva, iako se radi o izuzetnoj vrijednosti i rijetkosti, koje ovaj prostor nesumnjivo preporučuju za najviši stepen i režim zaštite i promocije, a treba izazvati i veliku pažnju poznatih naučnih radnika, arheologa, istoričara umjetnosti i kulturologa.



PRATITE BLOG CENTAR ZA POSJETIOCE - NP PROKLETIJE