Bosnjaci.Net - Najcitaniji Web Magazin Bosnjaka u Bosni i Hercegovini i Dijaspori
Naslovna  |  Arhiva  |  Pretraga  |  Redakcija  |  O Bosnjaci.Net  |  Kontakt  |  Bosniaks.Net English

 
Teme


Kulturno-historijsko i duhovno nasljeđe Prokletija
PRAHISTORIJSKI CRTEŽI NA PROSTORU NACIONALNOG PARKA PROKLETIJE
Procitaj komentar

Autor: Boban Redžepagić
Objavljeno: 11. October 2018. 19:10:52


Jedna od najvećih značajnosti Prokletija u pogledu kulturno-historijskog nasljeđa jesu praistorijski crteži - uklesani na kamenoj ploči podno vrha Popadija (2057 mnv).

Ovi crteži se uglavnom letimično pominju, sa oskudnim podacima. Pominjani su i u nekim novinskim člancima, u formi kratkog osvrta i navođenja njihovog postojanja, sa vrlo malo teksta (i bez realnih fotografija).

Ova gravura, prema nekim navodima, potiče iz srednjeg bronzanog doba, oko 600 godina prije nove ere. Prema tvrdnjama arheologa Branka Mijovića, crteži pripadaju postpaleolitskoj (neolitskoj) umjetnosti Balkana. Kako se navodi, crteži prikazuju borbu muškarca i žene sa vukom koji je napao dijete, ili je samo crtež majke i djece.



Na temelju toga, ovaj uklesani "primitivni crtež majke sa djecom" nazvan je Magna Mater - Velika Majka (u većini drevnih mitologija Velika Majka - koja je štovana-simbolizira zemlju, nebo i plodnost kao poznati ženski simbol vlasti nad životom. Velika Majka bila je prikazivana kroz razne simbole i znakove).

Crtež na kamenoj ploči na Prokletijama, prema nekim poznavaocima, predstavlja pračovjeka i vuka.

Ono što je sigurno, radi se petroglifima - crtežima stvorenim duborezom, graviranjem po površini kamenja ili stijena, kako bi se dobila umjetnička obrada kamenih formi. Motivi najstarijih petroglifa mogu prikazivati svakodnevni život praistorijskog čovjeka, a često su predstave solarnih simbola.



Na petroglifima ljudske figure mogu imati i simboličko značenje. Prema simbolici, ljudske figure su antropomorfni prikazi Sunca. Noge i ruke predstavljaju četiri godišnja doba. Glava je Sunce ljetne dugodnevnice (prvi dan ljeta), a krug u dnu vertikale je Sunce zimske kratkodnevnice (prvi dan zime).

Crteži ovakvog tipa (petroglifi) nalaženi su i u drugim krajevima svijeta, te utvrđeno je da su rađeni od praistorijskih, najčešće neolitskih ljudi. Bili su važan oblik simbola prije pronalaska pisma, te služili u svrhu komunikacije zavisno o kulturi i mjestu.



Prema arheologu i antropologu K. Obšustu, koji je ove godine posjetio Prokletije, i najavio ponovni dolazak tokom 2019., kamena struktura podno Popadije ima monolitan oblik i na osnovu ikonografskih odlika i oblika same stijene iznio je tvrdnju da se radi o nekoj formi malog megalita sa gravurama, koji predstavlja materijalni ostatak plemenskih zajednica koje su očigledno naseljavale ovaj prostor i koje su ostavile njima izuzetno značajan spomenik (moguće religijski) koji bi se mogao tumačiti i kao simbol određenog plemena - iz čije bi se ikonografske sheme postojećeg crteža možda mogao isčitati određeni kult ili način vjerovanja, a možda i potencijalni ritualni i religijski karakter.



Ova značajnost, koja se nalazi na prostoru Nacionalnog parka Prokletije, još uvijek nije dovoljno prepoznata kao takva, iako se radi o izuzetnoj vrijednosti i rijetkosti, koje ovaj prostor nesumnjivo preporučuju za najviši stepen i režim zaštite i promocije, a treba izazvati i veliku pažnju poznatih naučnih radnika, arheologa, istoričara umjetnosti i kulturologa.



PRATITE BLOG CENTAR ZA POSJETIOCE - NP PROKLETIJE

VRH



Ostali prilozi:
» SELAM YA RESULALLAH
Bajram Osmanović | 16. September 2024 18:36
» PROKLETIJE - PREKOGRANIČNA NAUČNA UČIONICA
Boban Redžepagić | 10. September 2024 15:51
» PUT KROZ SRCE PROKLETIJA
Boban Redžepagić | 03. September 2024 20:18
» POVELJA KULINA BANA U SVJETLU BOSANSKE MODERNOSTI
Eset Muračević | 30. August 2024 14:06
» ESAD KOČAN I FAIK CIKOTIĆ U CENTRU PAŽNJE BIHORSKOG KULTURNOG LJETA
Božidar Proročić, književnik i publicista | 21. August 2024 20:46
» ZIJARET DŽAMIJI I ISLAMSKOM KULTURNOM CENTRU U SISKU
Bošnjaci.Net | 20. August 2024 02:36
» ŠEKI AGOVIĆ „PUT OKO CRNE GORE – PUT OKO SRCA“
Braho Adrović | 13. August 2024 16:24
Ostali prilozi istog autora:
» PUT KROZ SRCE PROKLETIJA
03. September 2024 20:18
» PLAVSKI STEĆCI
30. August 2022 21:07
Optuzujembann.jpg
Feljtonalijaizetbegovic.jpg
fastvee.gif
EnesTopalovic54.jpg
AtentatnaBosnuavdohuseinovic1mart2022ad.jpg
Beharban.jpg
DokfilmBosnjaci454.jpg
hrustanbanner20april2020.jpg
BANA34234.jpg
ArmijaBiH.gif
NjegosMilo.jpg
bosanskahistorijabanner.png
zlatni ljiljani.jpg
njegosvirpazar.gif
Istraga-poturica.gif
hotel_hollywood_ilidza_sarajevo.gif