Mađarskom i njenom spoljnom politikom bavim dugo vremena, ali najviše mu je zanimao odnos Mađara prema događajima u Bosni i Hercegovini. Kada se ona ogoli jasno se vidi viševijekovna mržnja Budimpešte prema Bošnjacima, koji su nadominantnija etnička grupa u Bosni i Hercegovini. Mađarski premijer Viktor Orbán Bošnjake doživljava kao muslimansku opasnost za kršćanski svijet ne shvatajući uopće prirodu ovog balkanskog naroda. Ali, danas pišem jednu drugu temu koja tretira sukob službene Budimpešte i briselske administracije.

Slabljenje Orbanove moći i otvoreni politički rat s EU
Sukob između Mađarske i institucija Evropske unije ulazi, reklo bi se, u novu, odlučujuću fazu, obilježenu istovremenim unutrašnjim slabljenjem vlasti Viktora Orbána sve otvorenijim političkim konfrontacijama s Bruxellesom oko rata u Ukrajini, ekonomskih politika i budućeg smjera Evropske unije kojima se Orbánova vlast sve više protivi i dovodi je do situacije političkog konflikta.
Mađarski premijer, koji već gotovo petnaest godina dominira političkom scenom zemlje, suočava se s možda najtežim izazovom u svojoj vladavini. Dok se u Bruxellesu Mađarska vidi kao simbol “neliberalne demokratije”, američki proxy i glavni i jasni remetilački faktor evropskog jedinstva, kod kuće mu prijeti ozbiljan kolaps podrške, potaknut stagnirajućom ekonomijom, rastom troškova života i jačanjem opozicije, a prije svih političke partije Tisza.
Pred izbore Orbán se odlučio da pokuša stabilizirati rejting svoje stranke Fidesz. Nije pitao za cijenu i odabrao je skupe socijalne mjere. Najprije kroz dodatke na penzije koji su mu donijeli su tek kratkoročnu političku korist. Inflacija, koja je u Mađarskoj dosegla najviše stope u Evropskoj uniji, ostavila je traumatične posljedice na životni standard građana. Istina inflatorni pritisci se formalno smiruju ali realne plate i penzije ostaju među najnižim u Uniji.
Iako se država umiješala, ekonomski pokazatelji jasno ukazuju na strukturalne slabosti, kao npr. na nisku produktivnost, visok javni dug i rastuću fiskalnu ranjivost. Upozorenja međunarodnih finansijskih institucija, uključujući MMF i druge agencije, dodatno su pojačala nervozu na tržištima. Opozicija pri tom traži slabosti Orbánove politike koja nastoji da kupi socijalni mir a koji u konačnici vodi dugoročno u finansijski kolaps.

Opozicija jača a Bruxelles glavni vanjski neprijatelj
Zabrinjavajući signal Orbánu daju ankete koje jasno ukazuju da opoziciona stranka Tisza prvi put suvereno i uvjerljivo preuzima vodstvo u odnosu na Fidesz. Narativ o Orbanovoj nepobjedivosti tako je do kraja srozan a treba podsjetiti da je on godinama bio temelj njegove političke dominacije. Mađarska tako ulazi u fazu u kojoj ekonomska nesigurnosti, zamor birača i međunarodna izolacija može presudno uticati na ishod narednih izbora.
Orbán istovremeno zaoštrava retoriku prema Evropskoj uniji, predstavljajući Bruxelles kao centar “ratne politike” i finansijske neodgovornosti. On se usprotivio korištenju zamrznute ruske imovine za pomoć Ukrajini i zajedničkom evropskom zaduživanju što se sve uklapa u dugogodišnju strategiju suprotstavljanja zajedničkim politikama EU.
Orbán tako želi da se pozicionira kao “glas mira”. On tvrdi da štiti mađarske porodice od finansijskih i sigurnosnih posljedica rata što je imalo snažnog odjeka kod dijela biračkog tijela. U Bruxellesu se ova jogunasta politika tumači kao pokušaj blokade zajedničke evropske politike i relativizacije ruske agresije na Ukrajinu. Za Orbána se zna da je proruski čovjek koji se smjestio u sami epicentar Evrope. Sve to izaziva bijes briselskih zvaničnika koji prema sadašnjim pravilima teško mogu učiniti bilo šta protiv ovog dokazanog rusofila.

Višegradska pukotina i izbori kao referendum o budućnosti
Iako Orbán govori (sanja) o obnovljenoj saradnji unutar Višegradske grupe (Mađarska, Slovačka, Češka i Poljska), realnost pokazuje da je V4 itekako duboko podijeljen. Jer, Poljska je, uprkos povremenim nesuglasicama s Bruxellesom, čvrsto stala uz Ukrajinu, dok Slovačka i Češka balansiraju između pragmatičnih interesa i evropske lojalnosti. Ali, Mađarska, sve jasnije gradi poseban politički stav, pri čemu se oslanjaj na retoriku suverenizma i selektivnog evropskog angažmana.
Predstojeći izbori u Mađarskoj treba da kažu da li država ostaje integrirana u evropski politički i sigurnosni prostor ili će nastaviti put ka izolacionizmu, konfrontacijama s Bruxellesom i balansiranja između Zapada i Moskve.
Za Evropsku uniju, ishod ovog političkog sukoba predstavlja test sposobnosti EU da očuva zajedničke vrijednosti, fiskalnu disciplinu i političke kohezione veze u vremenu rata, kriza i sve izraženijih unutrašnjih podjela.
Politička bitka između Budimpešte i Bruxellesa više nije samo interpersonalni sukob pa i ideološki spor – ona postaje odlučujući faktor stabilnosti i budućeg smjera evropskog projekta.