U Sarajevu održana tribina na kojoj je uvodničar bio magistar historije i vokalni interpretator
Njeni početci vezani su za dolazak Osmanlija polovinom 15. vijeka, a pjevala se na prostorima današnje BiH i Sandžaka, odnosno na prostoru koji je nekada predstavljao administrativnu i upravnu cjelinu koja se nalazila u sastavu osmanske države i čije granice su bile stabilne sve do Berlinskog kongresa 1878. godine. Intenzivno se razvijala od početka 17. pa do polovine 19. vijeka. |
Vijeće Kongresa bošnjačkih intelektualaca, organizovalo je tribinu o temi:
„Sevdalinka i neki od njenih najznačajnijih autora“ na kojoj je uvodničar bio magistar historije i vokalni interpretator Nedžad Neno Murić.
Njegovo izlaganje na tribini predstavljalo je skraćenu verziju eseja o ovoj temi koju je Neno Murić nedavno napisao, a koji je obuhvatio biografiju značajnih ličnosti, njihovo istraživanje, proučavanje i sakupljanje sevdalinki ali i uticaju sevdalinki na novokomponovanu muziku.
Iz njegovogb izlaganja izdvojili smo dio, koji govori o sevdalinci kao lirskoj ljubavnoj pjesni:
Sevdalinka i neki od njenih najznačajnijih autora:
Sevdalinka je bosanska lirska, ljubavna, gradska pjesma. Riječ „sevdah“ u turskom jeziku označava ljubavnu čežnju i ljubavni zanos, a ishodište joj se nalazi u arapskom izrazu „sawda“ koji obuhvata i označava pojam „crna žuč“. Stari arapski, odnosno grčki liječnici, smatrali su, naime, da „crna žuč“, kao jedna od četiri osnovne supstance koje se nalaze u ljudskom organizmu, utiče na emocionalni život i da izaziva melanholično i razdražljivo raspoloženje. Sevdalinka je nastala u gradovima, među vladajućim krugovima (agama, begovima).
|
Njeni početci vezani su za dolazak Osmanlija polovinom 15. vijeka, a pjevala se na prostorima današnje BiH i Sandžaka, odnosno na prostoru koji je nekada predstavljao administrativnu i upravnu cjelinu koja se nalazila u sastavu osmanske države i čije granice su bile stabilne sve do Berlinskog kongresa 1878. godine. Intenzivno se razvijala od početka 17. pa do polovine 19. vijeka. Dolaskom sefardskih Jevreja, sredinom XVI vijeka, na prostorima Bosne i Hercegovine počinje se osjećati i uticaj njihove kulture na način života u ovim krajevima. Posebno je interesantno poglavlje koje se odnosi na muziku iz sefardskih balada i njen njen uticaj na razvoj sevdalinke. Interesantno je napomenuti da je sevdalinka kao lirska, ljubavna pjesma bila prihvaćena od strane gradskog stanovništva bez razlike na njihovu nacionalnu i vjersku pripadnost. Tako da je među autorima tekstova i muzike komponovane u duhu sevdaha, bilo istaknutih pojedinaca različitih nacionalnosti, kao npr. Ismet Alajbegović – Šerbo, Aleksa Šantić, Rade Jovanović, Dragiša Nedović, Musa Čazim Ćatić, Jozo Penava, Osman Đikić, Safet Kafedžić i dr. O sevdalinci su pisali mnogi književnici i teoretičari književnosti, etnomuzikolozi i sakupljači narodnog blaga. Svi se uglavnom slažu u jednom: sevdalinka je modificirana staro-bosanska lirska pjesma koja je poprimila uticaj Istoka u melodijskoj strukturi, ali i samom načinu pjevanja. Smatra se da je sevdalinka u svojim počecima bila namijenjena i pjevana u intimnom ženskom krugu, da bi se kasnije to promijenilo, pa su je pjevali i muškarci, prilagođavajući tematiku. Hamza Humo napisao je o sevdalinci „koliko ima duševne mekote i ljepote u toj pjesmi! Ne gledajte samo spoljašnjost. Ima tu prikrivene nježnosti i obzira, ima tu još i rumenog stida na obrazima. Ima tu još poštivanja i prefinjene skromnosti, ima tu još i ponosa koji plane kao vatra...“ Sevdalinka jespomenik bosanskohercegovačke kulture.Ona izlazi iz nacionalnog okvira,univerzalne vrijednosti u razmjerama svjetske javnosti.Kroz sevdalinku, nematerijalnu baštinu, prikazan je način života i bitisanja bosanskog stanovništva. Ova lirska pjesma važan je svjedok naše prošlosti.
Na kraju treba napomenuti da je u pripremanju ovog izlaganja Nedžad Murić koristio literaturu i tekstove slijedećih autora:
- Antun Hangi, Ludvig Kuba, Musa Čazim Ćatić, Hamdija Šahimpašić, Aleksa Šantić, Munib Maglajlić, Ismet Alajbegović i Dragiša Nedović.