U centru Srebrenice, na istoku Bosne i Hercegovine, pronađeni su ostaci Čaršijske džamije tokom građevinskih radova i iskopavanja za izgradnju parkirališta u centru grada.

Džamija je minirana 16. jula 1995. godine, pet dana nakon što je Vojska Republike Srpske, pod komandom Ratka Mladića, ušla u Srebrenicu do tada zonu zaštićenu od strane Ujedinjenih nacija. U tim danima počinjen je genocid u kojem je u masovnim ubistvima ubijeno oko 8.000, uglavnom muškaraca, između 12 i 77 godina.

Ruševine su stajale na istom mjestu sve do 1997. godine, kada su u julu iste godine, odlukom tadašnje Vlade Republike Srpske i Opštine Srebrenica, donesene instrukcije o uklanjanju ostataka Čaršijske džamije i ostalih objekata, među kojima su porušeni objekati zanatskog centra.

Prije rata u Srebrenici su bile četiri gradske džamije, a na području opštine još 19 džamija.

Srušene sve džamije
Svi vjerski objekti na području opštine Srebrenica porušeni su tokom i nakon rata, od 1992- do 1995 godine, rekao je za Radio Slobodna Evropa (RSE) Faruk Hasanović, predsjednik Medžlisa islamske zajednice Srebrenica.



„Na području opštine Srebrenica ranije su bila 23 vjerska objekta i svi su porušeni. Uspjeli smo da renoviramo skoro sve porušene džamije. Završavamo objekte u Poznanovićima i Klotjevcu i imamo namjeru da i u rudarskom naselju Sase renoviramo džamiju“, napominje Hasanović.

Glavni imam Medžlisa Islamske zajednice Srebrenica Damir efendija Peštalić u razgovoru za RSE navodi da je ovo prvi slučaj da su pronađeni ostaci jednog vjerskog objekta u tom gradu.

Ostaci srušenog odnijeti na nepoznate lokacije
„Tokom ratnih dejstava u opštini Srebrenica porušene su sve džamije. Ruševni materijal je odvezen na nepoznate lokacije, a ovo je prvi put da smo uspjeli da pronađemo ostatke nekog vjerskog objekta. Imamo namjeru da otkopamo kompletnu lokaciju i izdvojimo dijelove gradske džamije. Ono što pronađemo, a što je bilo značajno, konzerviraćemo i najvjerovatnije uraditi muzejsku postavku koja bi bila u sklopu kompleksa Memorijalnog centra Potočari“, rekao je Peštalić.

On kaže kako će medžlis islamske zajednice u Srebrenici pokušati u ruševinama pronaći dijelove džamije, koje će sačuvati i zaštiti.

Na mjestu porušene Čaršijske džamije u Srebrenici, napravljen je identičan objekat, a kako navodi za RSE glavni imam, Damir efendija Peštalić, to je učinjeno zbog vjernika.

„Obnovili smo džamije kako bismo omogućili vjernicima da obavljaju službe u tim objektima“, kaže efendija Peštalić, dodajući da se sve radi u cilju izgradnje novog života i bolje budućnosti.

Zaustavljeni radovi na parkiralištu
Radovi na izgradnji parkirališta trenutno su obustavljeni, potvrdio je za RSE načelnik za urbanizam u opštini Srebrenica Bojan Josipović.



„Opština Srebrenica donijela je odluku da se na ovom prostoru izgradi garaža i parkiralište. Prilikom čišćenja terena primjetili smo ostatke nekog objekta i ispostavilo se da je tu deponovan materijal od porušene džamije. Obustavili smo sve radove dok se ne odluči šta dalje“, rekao je Josipović.

U Bosni i Hercegovini se svakog 7. maja simbolično obilježava Dan džamija.

Tog datuma 1993. godine srušena je Ferhadija u Banja Luci, najstarija džamija u Bosni i Hercegovini, izgrađena 1579. godine u klasičnom otomanskom stilu. Ferhadija je uvrštena u kulturnu baštinu Bosne i Hercegovine 1950. godine, a kasnije i na listu spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u.

U Bosni i Hercegovini je do 1992. godine bilo 1.144 džamije.

Od toga je za vrijeme rata (1992-1995.) srušeno 613 džamija, 218 mesdžida, 69 mekteba, četiri tekije, 37 turbeta i 405 drugih vakufskih objekata.

Na teritoriji pod kontrolom Vojske Republike Srpske i ostalih paravojnih srpskih snaga srušene su 534 džamije, a na teritoriji koju je kontrolisalo Hrvatsko vijeće odbrane 80 džamija.