SILA NEBESKA: NA DANAŠNJI DAN FORMIRAN PETI KORPUS ARMIJE RBIH
Autor: Vijesti.ba
Objavljeno: 21. Oct 2024. 17:10:20
Štab Vrhovne komande Republike Bosne i Hercegovine je 29. septembra 1992. godine izdao naređenje za formiranje Petog korpusa Armije RBiH. Da bi 21. oktobra 1992. odlukom Predsjedništva RBiH (Odluka br. 02-111-738/92) formiran Peti korpus.

U sastav Petog korpusa ušle su starješine iz rasformirane Unsko-sanske operativne grupe koja je imala u svom sastavu sve pješadijske brigade, i dijelovi preformiranog Okružnog štaba TO Bihać, čije su formacije i nadležnosti smanjene.

Prvom naredbom, na mjesto komandanta korpusa je postavljen major Hajrudin Osmanagić, ali je ta odluka ukinuta prije njegovog preuzimanja dužnosti pa je general Ramiz Dreković postao prvi komandant korpusa. Poslije generala Drekovića, komandant Petog korpusa Armije RBiH je postao general Atif Dudaković.

Formiranjem 5. korpusa u njegov sastav su ušle sve postojeće jedinice sa bihaćkog okruga a koje su iskazivale lojalnost Vladi RBiH. U tom momentu sastav korpusa je činilo sedam brigada, svih sedam pješadijskog tipa, šest jedinica nižeg ranga (bataljon ili četa) različitih namjena kao i logistička baza i komanda korpusa sa ukupno 10.152 pripadnika od čega je 8.705 vojnika i 1.447 pripadnika podoficirskog i oficirskog ranga


Najmnogoljudnija je bila 111. bosanskokrupska pješadijska brigada sa ukupno 1.692 pripadnika dok su još četiri brigade brojale iznad 1.000 pripadnika.

Danom formiranja Peti korpus je u svom naoružanju posjedovao ukupno 2140 cijevi od toga 1094 automatskih i 479 poluautomatskih pušaka. Od ostalog naoružanja najznačajniji je jedan tenk T-55, jedan SPAT M53/59 Praga, jedan BOV M86, jedan kamion radio veze TAM110, 2 topa ZIS-3 kalibra 76mm, 20 minobacača različitih kalibara, 67 komada različitog ručnog protivoklopnog naoružanja (Osa, Zolja, RBR), 3 Protivzračna mitraljeza, 2 bestrzajna topa kalibra 82 mm.

Peti korpus Armije RBiH je bio jedan od ukupno sedam korpusa u Armiji RBiH. Formiran je u i oko Bihaća te je uspio odbraniti grad od prodora srpskih snaga. Bitke su se vodile i protiv secesionističkih snaga Fikreta Abdića, koji je tijesno sarađivao sa srpskim i hrvatskim vojno-političkim rukovodstvima.

Prema dokumentaciji Petog korpusa tokom rata u Bosni i Hercegovini snage korpusa su učetvovale u ukupno pet operacija. Prema karakteru operacija njih tri su napadne operacije, jedna napadna sa prelaskom u odbranu i jedna odbrambena sa prelaskum u napad. Prema istom izvoru zabilježena su tri boja. Od ukupno registriranih 953 borbena dejstva najviše njih je zabilježeno tokom 1995. (389) i 1994. godine (359) od čega pojedinačno najviše tokom septembra 1995. (ukupno 72 borbena dejstva) kada su se i desili najznačajniji događaji u zoni odgovornosti korpusa.

Ofanziva Munja 93
Zauzimanje Grabeža "94"
Zauzimanje Pećigrada "94"
Operacija Breza '94
Operacija Sana '95
Operacija Oluja

Dvojica pripadnika korpusa (Adil Bešić i Izet Nanić) posthumno su odlikovani najvišim armijskim odlikovanjem Ordenom heroja oslobodilačkog rata. Tri brigade su kraj ratnih dejstava dočekale sa počasnim nazivom slavne (501, 503. i 511) i dvije kao viteške (502. i 505).

Peti korpus Armije RBiH imao je 618 oficira, 829 podoficira, 8705 vojnika, što je ukupno 10152 čovjeka.