Piše: Dr. Šemsudin HADROVIĆ |
Topao novembarski dan 20018. godine. Nakon nekoliko stotina pređenih kilometara polako se približavamo zavičaju, Bihoru. Navikli na uske puteve kojima smo decenijama s velikim rizikom odlazili i vraćali se zavičaju i ovog puta smo spremni za isti napor i pomalo bojazni da se sa nekim ne sudarimo.
Nedjelja je. Polazeći iz Berana, prolazimo vijugavi put kroz Budimlju koji ravnicom vodi do prvih zavoja na Grocu. I opet oni koji su navikli na ove ne-uslove jure kao da voze autoputem. Naravno sklanjamo se i izbjegavamo potencijalni saobraćajni incident. Penjemo se uz Groc ka Polici. Sunce obasjava okolna brda i udaljene masive moćnih planina. Ponegdje jutarnja izmaglica. Na nekim stablima se i dalje vide neobrane jabuke. Ispred nekoliko kuća na Polici peče se rakija. Zadovoljni domaćini se užurbano kreću oko kazana, dočekujući radoznale komšije. Prilazimo Dugom polju koje napuštajući Poličku visoravan vodi ka Bihoru, Petnjici i ostalim mjestima. Odjednom table sa upozorenjima o radovima na putu i ograničenju brzine.
Prestaje asfalt. Nailazimo na prvu „tešku“ mašinu. Greder poravnava dionicu puta koja je skoro spremna za novi asfalt. Vozimo sada uskom trakom makadama. Na drugoj se traci izvode radovi. Divan osjećaj, jer je nova opština Petnjica bila jedina u Crnoj Gori kojoj se dolazilo i iz koje se odlazilo jednom trakom, saobraćajnicom koja je bila široka 4 metra.
Odjednom se horizont širi. Nailazimo na sve veći broj mehanizacije podgoričkog „Bemusa“, građevinske firme koja u ovom slučaju izvodi radove na putu Petnjica – Berane, na osnovu projekta koji je odobrila vlada Crne Gore i koji iznosioko 8,0 ml. Eura.
Upravna zgrada opštine Petnjica
Zgrada vladinih organizacija CG Privatna inicijativa - zgrada firme
Dakle, nije nemoguće. Kontinenti su se pokrenuli. Korektnost aktuelne vlasti prema ovom, decenijama zanemarivanom području se i kroz ovaj projekat iznova potvrdjuje. A počeo je taj dobronamjerni i korektan odnos vraćanjem statusa opštine Petnjici, brojnim investicijama, od kojih je do sada bila najznačajnija ona od 1,6 mil. eura za izgradnju upravne zgrade u Petnjici, koju gradjani iz milja nazivaju „Velika bijela kula“, ukupne površine 1.600 m2.
Samir Agović - predsjednik opštine Petnjica |
U razgovoru sa predsjednikom opštine Petnjica, g-dinom Samirom Agovićem saznajemo detalje vezane za dosadašnju realizaciju projekata kao ove po svemu veoma značajne saobraćajnice.
Izgradnjom prilaznog puta ka Petnjici u dužini 3,6 km koju je u potpunosti finansirala Vlada Crne Gore i koja je koštala 4 miliona eura, stvorili su se uslovi da se počne sa izgradnjom i rekonstrukcijom regionalnog puta R-20 na relaciji Podvade - Polica - Berane, projekta koji će koštati 8,0 mio. Eura. Projekat izgradnje primarnog vodovoda u dužini od 18,5 km košta ukupno 1,0 mio.eura, a do sada je realizovano oko 400.000 eura.
650.000 eura, Vlada je opredijelila za dva objekta, od kojih je jedan namijenjen za smještaj socijano ugroženih porodica, a drugi za potrebe državne administracije. Takođe se radi na projektu regulisanja Koraćkog potoka, koji protiče kroz Petnjicu, i koji košta 30.000 eura.
U protekle 4 godine asfaltirano je oko 12,8 km lokalnih puteva, što je umnogome popravilo stanje lokalne putne mreže u Petnjici i okolnim mjestima. U tu svrhu je do sada utrošeno 700.000 eura. Dio sredstava je izdvojen za izgradnju i održavanje vjerskih objekta. Oko 200.000 eura je izdvojeno za finansiranje kulturno-sportskih manifestacija, te 40.000 eura za izgradnju sportskog terena u MZ Godočelje.
Sve je izvjesnija i konkretnija saradnja u smislu realizacije zajednjičkih projekata sa ljudima i udruženjima iz dijaspore. Tako su naši sugrađani iz Luxemburga donirali 105.000 eura za asfaltiranje puta prema Ponoru, kao i 55.000 eura, koje je donirao g-din Izet Rastoder iz Ljubljane za nabavku službenih vozila iizgradnju fudbalskog stadiona u Gusarama. Spomenut ćemo i donacije braće Halilović te g-dina Edina Latića koji su obezbijedili komunalno vozilo. Takođe i BD Fond iz Luxemburga godinama pruža finansijsku pomoć studentima.
Mala privreda se razvija nažalost neželjenom dinamikom ali ćemo i dalje nastojati da pomažemo privatne inicijative i dodatno ohrabrujemo potencijalne investitore u ovu oblast. Za sada uspješno posluje mljekara „Radmančica“, agrokooperativa „Vrbica - Laze“, te preduzeće „Rref“ moje se bavi preradom voća i povrća. Ušli smo i u proces korištenja IPA fondova od čega smo do sada realizovali 60.000 eura. Takođe je u planu i rekonstrukcija puta Petnjica - Bioča, što bi značajno poboljšalo komunikaciju, naročito poslovnu.
Novi sportski teren - Godočelje |
Značajne aktivnosti smo proveli u toku procesa razdruživanja sa opštinom Berane, pri čemu smo sačuvali sve značajne resurse opštine Petnjica, pri čemu smo uspjeli da izbjegnemo nametanje duga našoj opštini, koji bi iznosio 5,0 mio. Eura.
Relativno komplikovane procedure neophodne za izradu i realizaciju kapitalnih projekata, kao i nedostatak kvaliteznog stručnog kadra umnogome usporava naše namjere i želju da opština Petnjica što prije postane mjesto ugodnog živjlenja. U svemu tome nas veoma zabrinjava veliki odliv stanovništva u zemlje zapadne Evrope. Mi pokušavamo da za sada sa vladom a uskoro i sa dijasporom osmislimoprograme koji će ovaj proces makar usporili.
Izet Adrović - odbornik u opštini Petnjica |
Razgovarali smo i sa aktuelnim odbornikom u opštini Petnjica g-dinom Izetom Adrovićem, inače dugogodišnjim nastavnikom fizike, koji je mnogo generacija svojih učenika uspješno uputio u znanja koja „život znače“. Sa neskrivenim zadovoljstvom govori o do sada realizovanim projektima, posebno na onim koji se odnose na infrastrukturne investicije, kao i o oima koji su u planu u narednom periodu. Većina lokalnih puteva koji povezuju mjesne zajednice u Gornjem Bihoru su asfaltirane. U narednom periodu je u planu asfaltiranje puteva unsamim mjesnim zajedncama koji spajaju zaseoke sa selima i Petnjicom. Ipak sa neskrivenim žaljenjem posebno ističe demografski problem napuštanja građana područje Bihora, naglašavajući da je nekada u O.Š Vrbica bilo od 350 do 400 učenika, pri čemu su se svake školske godine formirala dva do tri razreda prvaka. Sada škola broji ukupno oko 80 učenika, s tim što je formiranje prvog razreda već duži niz godina veliki problem, tako da prvi razred sada upisuje jedva... učenika. Slično je nažalost i u drugim mjesnim zajednicama. Područna škola Godočelje, primjera radi, sada broji jedva 10 učenika, a nekada ih je bilo oko 100. Procjenjuje se da „tri Petnjice“ žive izvan Petnjice. Kako je dijaspora Bihora veoma dinamična, to je za očekivati da će mlađe generacije Bihoraca koje se školuju u zemjama u kojima žive i tamo stiču dragocjena životna i poslovna iskustva, jednoga dana dio svojih investicija početi usmjeravati ka Petnjici, što bi predstvaljalo „zaokružen“ koncept razvoja lokalne zajednice. I sada bilježimo pojedinačne slučajeve investiranja naših ljudi iz dijaspore, naglašava Izet Adrović. Do tada Vlada Crne Gore u saradnji sa nadležnim ministarstvima radi na realizaciji neophodnih infrastrukturalnih projekata, neophodnih za normalno i uspješno funkcinisanje lokalne zajednice. Za očekivati je da će se u skorije vrijeme naši iseljenici početi investirati i vraćati u Bihor, što bi u konačnici upotpunilo smisao sveh ovih napora.