Almir MEHONIĆ Ovakvom Deklaracijom Srbija nedvosmisleno stavlja do znanja da se ne kaje zbog onoga što se desilo srebreničkim Bošnjacima u ljeto 1995. godine. Negiranjem genocida u Srebrenici zvanični Beograd, a samim tim i srpsko društvo, još jednom potvrđuju tezu o svojoj genocidnosti. To je potvrdila i cjelodnevna skupštinska rasprava u Parlamentu Srbije u utorak, 30. marta. Srpski političari nikako da shvate da tu Deklaraciju ne usvajaju zbog Bošnjaka, Evrope ili svog evropskog puta, već zbog sebe samih. Nikako da shvate da ovom Deklaracijom neće promjeniti istinu o Srebrenici, jer genocid počinjen u njoj je aksiom.

Dijagnoza koju sami sebi izriču u ovoj Deklaraciji, najbolji je dokaz srpske kolektivne krivice za sve ono što se dešavalo svim nesrbima na prostoru bivše Jugoslavije

Da li uporijebiti riječ genocid ili upotrijebiti riječ zločin za ono što se dogodilo 1995. godine u Srebrenici, pitanje je koje zaokuplja srbijansku javnost zadnjih dana. Ova dilema je iznova polarizovala srpsku javnu scenu na patriote i izdajnike. Polarizacija možda i nije prava riječ, pošto su se za termin genocid u „Deklaraciji o osudi zločina u Srebrenici“, koju je usvojila Skupština Srbije, opredjelili jedino liberali Čedomira Jovanovića. On je ujedno i jedini srpski političar koji je javno iznio ovakav stav, naravno, uz pojedine beogradske nevladine organizacije.
Svakako, za nas je zanimljiva i situacija u javnom životu sandžačkih Bošnjaka, gdje je glavni muftija Islamske zajednice u Srbiji Muamer Zukorlić ocjenio da je svaki drugi termin mimo genocida neprihvatljiv za Islamsku zajednicu. Međutim, iako se nisu našli među predlagačima Deklaracije, koja je upućena na razmatranje u Skupštinu Srbije, poslanici Sandžačke demokratske partije (sada Socijaldemokratske partije Srbije) Rasima Ljajića i Bošnjačke liste za evropski Sandžak Sulejmana Ugljanina podržali su sporni dokument. Kako se moglo saznati iz medija, u pomenutoj Deklaraciji se ne upotebljava izraz genocid. U njoj se kaže da je u Srebrenici počinjen ratni zločin kako je to utvrđeno presudom Međunarodnog suda pravde i očekuje se da druge države bivše Jugoslavije na isti način osude i zločine počinjene nad Srbima.
Sasvim je jasno da usvajanje Deklaracije u kojoj se ne upotrebljava izraz genocid, predstavlja zapravo negiranje genocida u Srebrenici. Isto je tako jasna šutnja Rasima Ljajića i Sulejmana Ugljanina. Oni su zbog svojih pozicija pristali na ovakvo sramno negiranje genocida nad njihovim narodom.
Ovakvom Deklaracijom Srbija nedvosmisleno stavlja do znanja da se ne kaje zbog onoga što se desilo srebreničkim Bošnjacima u ljeto 1995. godine. Negiranjem genocida u Srebrenici zvanični Beograd, a samim tim i srpsko društvo, još jednom potvrđuju tezu o svojoj genocidnosti. To je potvrdila i cjelodnevna skupštinska rasprava u Parlamentu Srbije u utorak, 30. marta. Srpski političari nikako da shvate da tu Deklaraciju ne usvajaju zbog Bošnjaka, Evrope ili svog evropskog puta, već zbog sebe samih. Nikako da shvate da ovom Deklaracijom neće promjeniti istinu o Srebrenici, jer genocid počinjen u njoj je aksiom. Nikako da shvate da ovakva Deklaracija, najmanje govori o Bošnjacima i o Srebrenici, a ponajviše o stanju srpskog društva. Ovakvo ponašanje prouzrokovano je pritiskom članstva i glasača. Bježanje od izraza “genocid” jeste zapravo bojazan od gubitka glasova. Drugim riječima, ogromna većina srpskog naroda ne smatra da je u Srebrenici počinjen genocid. Kada je u Srbiji stanje već tako, upitna je uopšte opravdanosti razgovora o Srebrenici.
Dijagnoza koju sami sebi izriču u ovoj Deklaraciji, najbolji je dokaz srpske kolektivne krivice za sve ono što se dešavalo svim nesrbima na prostoru bivše Jugoslavije.
Ipak, pred nama se nalazi još jedna godišnjica genocida u Srebrenici. I ove godine, 15 godina poslije, svuda će biti tabuti i mezari, svuda jauk i suze. Da li ponovo treba napisati da je to najveći zločin u Evropi poslije drugog svjetskog rata, najveći progon poslije Holokausta? Treba li napomenuti nezaobilazne fakte, broj ubijenih ili ime Srebrenica sama govori sve? Treba li reći da se genocid u Srebrenici isplatio u obliku jednog entiteta, koji je u svoje temelje nastanka ugradio sve žrtve srebreničkog genocida.
Bošnjaci ne mogu srpskom društvu objasniti što neće oprostiti i rukovati se sa narodom kojem su još od Srebrenice krvave ruke i krvava savjest. To ne može shvatiti onaj kojem je proljevanje bošnjačke krvi sveta stvar. Bolje je čekati neke nove generacije, nadati se katarzi srpskog društva, ako to već nije postala naučna fantastika. To što su za sramnu Deklaraciju podigli ruku Ljajić i Ugljanin i njihovi poslanici, nikako ne znači da ruku dižu i svi Bošnjaci. To samo može značiti da fukaru koju jednom kupiš, iznova ne moraš kupovati.

Kolumna obkavljena i u magazinu Saff