U organizaciji Uprave za obrazovanje i nauku Rijaseta i Muftijstva travničkog, u suorganizaciji medresa, Medžlisa IZ Bugojno i Općine Bugojno, pod pokroviteljstvom Rijaseta IZ i domaćinskoj ulozi Elči Ibrahim-pašine medrese iz Travnika, u subotu, 21. maja 2016. godine u okviru vjersko-kulturne manifestacije "506. Dani Ajvatovice" u sportskoj dvorani KSC Bugojno održan je predramazanski Koncert ilahija i kasida horova svih medresa Rijaseta IZ u BiH. Ovom prigodom po procjenama organizatora prisustvovalo je oko dvije hiljade posjetilaca.

U protokolarnom dijelu posjetiocima i gostima obratili su se: mr. Nusret ef. Abdibegović, izaslanik Reisu-l-uleme, dr. Ahmed ef. Adilović, muftija travnički – predsjednik Organizacionog odbora „506. Dana Ajvatovice, mr. Dževdet ef. Šišić, direktor Elči Ibrahim-pašine medrese iz Travnika i Hasan Ajkunić, načelnik općine Bugojno.

Mr. Nusret ef. Abdibegović

U svojstvu izaslanika Reisu-l-uleme obratio se mr. Nusret-ef. Abdibegović, direktor Uprave za vjerske poslove Rijaseta, inače posljednjih nešto više od četvrt vijeka prepoznatljiv kao ličnost koja je pružala nesebičan doprinos u kreativnom dijelu, organizaciji i realizaciji održavanja vjersko kulturne manifestacije Ajvatovica, te posebno istakao da su svi učesnici, sudionici i posjetioci manifestacije Koncert ilahija i kasida horova svih medresa Rijaseta IZ dali svoj kvalitetan doprinos. Posebno je naglasio da se uz predstavljanje horova medresa, saznalo dosta podataka iz historijata i vremoplov o šest medresa iz BiH jednoj iz Sandžaka.

Dr. Ahmed ef. Adilović

Muftija travnički dr. Ahmed-ef. Adilović, predsjednik Organizacionog odbora Ajvatovice, istaknuo je značaj održavanja ove manifestacije u okviru “506. Dana Ajvatovice” i ukazao na mogućnost da se u narednom periodu uspostavi tradicija i održava svake godine u drugom muftijstvu.

Mr. Dževdet ef. Šošić

Domaćin Koncerta direktor Elči Ibrahim-pašine medrese mr. Dževdet Šošić, nosioc ideje o smotri horova svih medresa u Bugojnu, obratio se prigodnim govorom i iskazanom dobrodošlicom.

Hasan Ajkunić

Svoju radost i zadovoljstvo da Bugojno bude domaćin Prvog festivala - Koncerta ilahija i kasida horova svih medresa iskazao je Hasan Ajkunić, načelnik općine Bugojno.

Učestvovali su horovi: Gazi Husrev-begove medrese iz Sarajeva, Behrem – begove medrese iz Tuzle, Elči Ibrahim - pašine medrese iz Travnika, Medrese „Reisa Džemaludina ef. Čauševića“ iz Cazina, Karađoz-begove medrese iz Mostara, Medrese „Osman ef. Redžovića“ iz Visokog iz BiH i Gazi Isa-bega medrese iz Novog Pazara (Sandžak).
Manifestacija je počela učenjem odlomaka iz Kur'ana, ašere je proučio hfz. Omer-ef. Zulić, učenik GHB medrese.

Hor medrese “Gazi Isa-beg“ Novi Pazar

Turski putopisac Evlija Čelebija u svojim je defterima zabilježio da je 1661. godine u Sandžaku bilo 11 medresa, od toga pet u Novom Pazaru. Među njima bila je i Sinan-begova medresa koja datira iz XV stoljeća, a koja je kasnije dobila ime po Gazi Isa-begu Ishakoviću, velikom vakifu i osnivaču Novog Pazara i Sarajeva. U septembru 1946. godine Medresa prestaje s radom da bi, padom komunizma 1990. školsko zvono oglasilo njen novi početak. Šest godina kasnije počelo je sa radom žensko odjeljenje Medrese u Novom Pazaru, 2001. godine i žensko odjeljenje u Rožajama, a 2014. žensko odjeljenje u Preševu.

U Medresi je radno angažirano gotovo 100 osoba, od kojih je u realizaciji nastavnog procesa uključeno oko 70 profesora i odgajatelja, svi sa visokom stručnom spremom, od toga: dva doktora nauka, šest magistara, od kojih su trojica hafiza Kur’ana Časnog. Profesori medrese su svršenici fakulteta u Egiptu (Al-Azhar), Sarajevu (FIN), Turskoj, Siriji, Libanu, Fakulteta za islamske studije u N. Pazaru. Ostatak uposlenih, njih oko 30, angažiran je u pomoćnim službama u Novom Pazaru i isturenim odjeljenjima.

Nastavni proces je obogaćen spektrom vannastavnih aktivnosti. Hor medrese „Gazi Isa-beg“ Novi Pazar se predstavio sa ilahijama „Jedan ašik“ (solista Ensar Latifović) i „Esselamu alejke“ (solistica Ajša Mekić).

Hor medrese „Osman-ef. Redžović“ Visoko

Medresa „Osman-ef. Redžović“ u Velikom Čajnu, Visoko je počela sa radom 06. septembra 1992. ratne godine. Danas je to moderna škola koja ima 60 zaposlenih i broji oko 250 đaka u osam odjeljenja, četiri muška i četiri ženska. U dvadeset dosadašnjih generacija maturanata Medresu je završilo oko 1100 đaka. Kompleks Medrese prostire se na zemljištu površine preko 42.000 m2, gdje su smješteni objekti površine oko 9000 m2 u kojima se realiziraju bogate i raznovrsne nastavne i vannastavne aktivnosti.

Kvalitetan odgoj i obrazovanje u Medresi osigurava kvalitetan i stručan profesorski i odgajateljski kadar, kojem su, kao i đacima, na raspolaganju odlični uvjeti za rad. Dva projekta Medrese koje posebno vrijedi istaći su program „Silsiletut-tekellum“ za napredno učenje arapskog jezika, te ljetna škola islama „Mala medresa“ za bošnjačku djecu iz dijaspore.

Osnovna djelatnost škole se od 2004. godine u potpunosti finansira iz budžeta Zeničko-dobojskog kantona. Od početka rada Medrese pa do 2013. godine, direktor je bio njen utemeljitelj, prof. Džemal Salihspahić. Nakon njega dužnost direktora preuzeo je prof. Dženan Handžić, maturant prve generacije ove škole.

Škola je građena sredstvima vakifa, među kojima se nalaze imena 398 fizičkih i pravnih lica iz domovine i širom svijeta. Hor medrese „Osman-ef. Redžović“ Visoko nastupio je izvođenjem ilahija „Allahumme salli alel-Mustafa“ (solista Ibrahim Bjelčević) i „Volimo Muhammeda“ (solistice Esma Bosnić i Ilma Fazlić).

Hor „Karađoz-begove medrese“ Mostar

Mostar je nekada imao ukupno 11 medresa koje su predstavljale visokoobrazovne institucije toga vremena. Najstarija i najpoznatija među njima jeste Karađoz-begova medresa, koju je davne 1557. godine sagradio čuveni dobrotvor Hercegovine – Mehmed Zaim Karađoz-beg.

Ova medresa je tokom svoga postojanja iznjedrila mnoge poznate učenjake iz oblasti islamskih nauka, književnosti, filozofije i dr. Neprestano je radila do 1918. godine, a potom njena vrata bivaju zatvorena narednih 77 godina. Ideja za ponovno pokretanje rada Karađoz-begove medrese realizovala se 18. septembra 1995. godine. Od tada do danas Medresu su pohađali učenici iz svih krajeva Bosne i Hercegovine, ali i iz Sjedinjenih Američkih Država, Crne Gore, Holandije, Luksemburga, Jordana, Turske, Italije i još mnogih zemalja.

Karađoz-begova medresa od 2013. godine radi i djeluje u novoj zgradi, koja svojom opremljenošću zadovoljava sve savremene standarde za izvođenje nastavnog i odgojnog procesa. Do sada je Karađoz-begovu medresu završilo preko 600 diplomanata, a trenutno u njenim klupama sjedi 250 učenika, koji na različitim takmičenjima na nivou grada Mostara, Hercegovačko-neretvanskog kantona i Bosne i Hercegovine, te na internacionalnim takmičenjima ostvaruju najbolje rezultate. Medresina misija i vizija su sažete u rečenici: „Utemeljena na tradiciji, stasala na učenosti i mudrosti, Karađoz-begova medresa vizionarski gradi puteve svoje budućnosti.“

Zato se tradicija darivanja znanih i učenih svome narodu, koji će se dičiti time da su bili učenici ove škole, nastavlja. Svi postupci i sve aktivnosti idu u prilog činjenici da ova najstarija odgojno-obrazovna ustanova u Hercegovini zna samo za korak naprijed, nikako za pad i neuspjeh.
Hor „Karađoz-begove medrese“ Mostar izveo je ilahije „Šadrvani“ (solistica Belkisa Korić) te „Šamije“ (solistica Fatima Cikotić).

Hor „Behram-begove medrese“ Tuzla

Behram-begova medresa u Tuzli je najstarija obrazovna institucija u sjeveroistočnoj Bosni i među najstarijim je medresama našega podneblja. Relevantni historijski izvori navode da je počela s radom prije 1626. godine. Zgrada Medrese u 19. stoljeću je sagrađena u arapsko-maurskom stilu, a tokom svoje povijesti je više puta restaurirana i dograđivana. Školske 1948/49. godine učenici su nakon povratka sa zimskog odmora, 15. januara, obaviješteni da se rad Medrese obustavlja do daljnjeg. Medresu je tada pohađalo oko 100 učenika.

Od reaktiviranja Medrese 1993. godine, odnosno nakon 44 godine prekida, neprestano se ulažu napori za poboljšanje kako prostornih tako i organizacijskih uvjeta za ostvarenje što kvalitetnijih odgojno-obrazovnih rezultata. Danas kompleks čine džamija, kao središnja komponenta, zatim muški i ženski učenički dom, zgrada biblioteke, zgrada administracije, brojne učionice i kabineti, moderna fiskulturna sala sa otvorenim sportskim terenima, te vakufski poslovni objekat. Ovi objekti zauzimaju oko deset hiljada metara kvadratnih zatvorenih prostora, a na medresina dvorišta i druge otvorene prostore spada još oko petnaest hiljada metara kvadratnih.

S diplomom ove škole danas se mogu upisati univerziteti bilo gdje u domovini i inozemstvu. Mnogi bivši učenici Medrese studiraju širom svijeta, u Sjedinjenim Američkim Državama, Maleziji, Njemačkoj, Egiptu, Austriji, Kataru i drugdje.

Hor „Behram-begove medrese“ Tuzla se predstavio ilahijama „Allah, Allah, noć prolazi“ (solista Maid Halilčević) i „Primi noćas dove naše“ (solista Senad Kukuljević).

Hor medrese „Džemaluddin-ef. Čaušević“ Cazin

Medresa u Cazinu je sagrađena 1867. godine od drvene građe. Zapaljena je od Austougarskog okupatora, zbog oružanog otpora koji je pružen na ovom prostoru. Ponovo je sagrađena od kamena 1890. godine. Funkcionisala je do 1918 godine, kada je zbog nedostatka materijalno-finansijskih sredstava morala obustaviti svoj rad.

Dolaskom komunističke vlasti 1945. god. Medresa je oteta od Islamske zajednice kao što je bio slučaj sa svim vakufskim dobrima na ovom prostoru. Ponovno je otvorena u vremenu strahovite agresije na Bosnu i Bošnjake kada je ovo područje bilo izolirano od ostalih djelova Bosne. Svečanost otvorenja je bila u Cazinu, 08.09.1993. godine. Medresa je dobila ime po najpoznatijem alimu sa ovog područja Džemaluddinu Čauševiću koji je bio Reisul-ulema u svom vremenu. Trenutno je jedina Medresa na području Bihaćkog muftijstva i pokriva potrebe za ovom vrstom školovanja za oko 300.000 stanovnika Unsko-sanskog kantona. Nastava se izvodi po Nastavnom planu i programu u koji je uključeno 28 predmeta. Svake školske godine upisuje se po 100 učenika i 100 učenica. Oni su smješteni u internate, gdje su im obezbijeđena tri obroka dnevno.

Svršenici medrese imaju mogućnost upisa na sve fakultete u Bosni i Hercegovini i mnoge u svijetu. Od obnavljanja rada Medrese, u proteklih 15 godina, ovu školu završilo je oko 600 polaznika. Pored obavezne nastave učenici i učenice učestvuju u radu brojnih sekcija. Danas više niko ne sumnja u opravdanost obnovljenog rada i djelovanja Medrese. U maju 1998 godine počelo se sa izgradnjom nove zgrade za potrebe Medrese i već od 2004. godine u ovom veleljepnom objektu učenicima je pružena mogućnost da stječu znanja uz najsuvremenija nastavna sredstva i pomagala.
Hor medrese „Džemaluddin-ef. Čaušević“ Cazin predstavio se ilahijama „Puhnut će behar“ (solista Huzejf Crnkić) i „I nebo i zvijezde“ (solistica Safija Šišić).

Hor „Gazi Husrev-begove medrese“ Sarajevo

Gazi Husrev-begova medresa je jedina škola u Bosni i Hercegovini, a nema ih mnogo ni u svijetu, koja kontinuirano radi preko 470 godina. Ova škola je obrazovala više hiljada ljudi koji su u bošnjačkom narodu širili islamski moral i nauku, nadživjela je dvije imperije, više različitih državnih poredaka i ostala baklja sa jasnim sjajem kadra da sija i u vremenima koja su pred njom.
Gazi Husrev-begova medresa osnovana je 1537. godine. U periodu Osmanske uprave Gazi Husrev-begova medresa je iškolovala oko 10.000 bošnjačkih alima, imama, muallima, hafiza, filozofa, umjetnika… Poslije Drugog svjetskog rata Gazi Husrev-begova medresa našla se u ulozi koju nije imala u svojoj višestoljetnoj historiji. Od nekadašnjih četrdesetak medresa ona će dugo godina ostati jedina islamsko-obrazovna ustanova na prostorima Jugoslavije. Danas medresu pohađaju učenici osam muških i osam ženskih odjeljenja, iz svih krajeva Bosne i Hercegovine i njene dijaspore. Program Gazi Husrev-begove medrese, od njenog utemeljenja 1537. godine do danas, bio je model prema kome su se radili programi drugih sličnih škola. Koncipiran tako da uključuje izučavanje tradicionalnih i racionalnih nauka, omogućavao je učenicima da stiču teološka, filozofska, pravna, filološka i egzaktna znanja. Zbog svega navedenog iz sadržaja programa i rada Gazi Husrev-begove medrese, dobro definiranih ciljeva, brižljivo odabranih metoda i pažljivo odvaganih mogućnosti, Gazi Husrev-begova medresa uvijek je privlačila veliku pažnju osnovaca i njihovih roditelja za nastavak svog školovanja upravo u ovoj školi.

Hor „Gazi Husrev-begove medrese“ Sarajevo izveo je „Teku rajski potoci“ (solista Omer Zulić) te „O, zefire“ (solista Omer Zulić).

Hor „Elči Ibrahim-pašine medrese“ Travnik

Elči Ibrahim-pašina medresa u Travniku je najstarije odgojno-obrazovno zdanje Srednje Bosne. Utemeljena je na osnovama vakufname iz 1706. godine osnivača, vezira bosanskog Elči (Mirotvorca) Ibrahim-paše. Nakon završetka Drugog svjetskog rata, po uspostavi komunističke vlasti, Medresi je zabranjen daljnji rad. 8. oktobra 1994., nakon 47 godina prekida, oglasilo se školsko zvono i ozvaničilo početak nastavnog procesa prema vakufnami i zakonu resornog Ministarstva. Od školske 2004/05. godine prvi put u historiji Elči Ibrahim-pašine medrese pokrenuta su ženska odjeljenja. Ove godine Medresa u Travniku različitim sadržajima obilježava jubilej 310 godina postojanja. Program rada Medrese je koncipiran tako da omogućava učenicima sticanje teoloških, filozofskih, pravnih, filoloških i egzaktnih znanja. Reformom programa, opremanjem učionica multimedijskim pomagalima i sredstvima, te angažirajući u nastavnom i odgojnom procesu stručne i iskusne profesore, Medresa je pokazala koliko je spremna uhvatiti se u koštac s modernim dobom, informatičkom revolucijom i bolonjskim obrazovnim okruženjem. Poštujući tradicionalne vrijednosti bošnjačkog naslijeđa, a u duhu evropske perspektive, računajući na podršku i Istoka i Zapada, danas Elči Ibrahim-pašina medresa u Travniku društvu daruje profil srednjoškolca sa kompetencijama neophodnim za nastavak studija u svim granama znanosti i sposobnog za brze integracije u moderno društvo.

Hor „Elči Ibrahim-pašine medrese“ Travnik se predstavio ilahijama „Smiraj srca“ (solistica Fatima Ribo) i „Medresa uz Plavu rijeku“ (solista Irfan Brakić).

Armin Muzaferija

Ovom prilikom prilikom u završnom dijelu nekoliko ilahija izveo je solista Armin Muzaferija. Potječe iz bošnjačke muzičke porodice. 2000. godine dobio je nagradu za najperspektivnijeg mladog interpretatora na tradicionalnom muzičkom Festivalu u Zenici nakon čega su uslijedile mnoge nagrade na lokalnim i regionalnim takmičenjima mladih talenata. Nastupao je na turnejama u zemlji i svijetu sa muzičkim veteranima. Osim muzičke karijere ostvario je i prvu glumačku ulogu u kratkom dokumentarno-igranom filmu Marimaga.

Armin Muzaferija i svih sedam horova

Armin Muzaferija u pratnji svih sedam horova izveli su ilahiju „Nuri Muhammedijja“. U ovom dijelu pridružili su se scenarista mr. Nermin Šušić i voditelji Đenana Bajraktarević i Meadin Mrndžić.
Smotrom mladosti i duhovne muzike iskazana je najava i doček mjeseca ramazana 1437. hidžretske godine, upućena poruka svim muslimanima i onima koji dijele ovo podneblje - poruka vjere, ljubavi i mira u Bosni i Hercegovini.

Ovom prigodom istaknuto je opredjeljenje da će se festivali horova medresa u narednom periodu priređivati svake godine u drugom muftijstvu, tako da će građani imati priliku da se više upoznaju sa medresama i horovima širom Bosne i Hercegovine.

Medijski pokrovitelji manifestacije su: Bir radio, Preporod, BHRT, RTV Bugojno, MTV Igman i Kanal 6 dok je sponzor Koncerta Općina Bugojno.

Voditelji programa: Dženana Bajraktarević i Meadin Mrndžić

Fotografije Informativnog portala Bug.ba, snimio: Mirza Balihodžić